ΜΕΡΟΣ III. ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΚΙΝΗΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ


ΜΕΡΟΣ III. ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΚΙΝΗΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ
Οι δυνάμεις πολιτικής προστασίας πρέπει να υλοποιήσουν δέσμες δράσεων που αποσκοπούν στην επίτευξη συγκεκριμένων στόχων σχετικά με την ετοιμότητα, την αντιμετώπιση και την αποκατάσταση των συνεπειών ενός καταστροφικού φαινομένου. Μία δέσμη δράσεων που όλες αποσκοπούν στην επίτευξη ενός συγκεκριμένου ευρύτερου στόχου συνιστά μία λειτουργία.
Οι λειτουργίες κατατάσσονται σε δύο κατηγορίες:
         λειτουργίες που είναι κοινές για όλες τις καταστροφές και στις οποίες όλοι οι Φορείς έχουν κάποιας μορφής συμμετοχή όπως: Επικοινωνίες και Διαχείριση Πληροφοριών, Διοίκηση, Έλεγχος και Συντονισμός Επιχειρήσεων, Διαχείριση Ανθρώπινου Δυναμικού και Υλικών Πόρων και
         λειτουργίες στις οποίες εμπλέκονται μερικοί και μόνο Φορείς σύμφωνα με τις αρμοδιότητες τους όπως αυτές ορίζονται στο θεσμικό τους πλαίσιο. Αυτή η κατηγορία λειτουργιών χωρίζεται σε δύο υποκατηγορίες
*   σε αυτές τις λειτουργίες που αποτελούν κύρια και αποκλειστική αρμοδιότητα ενόςΦορέα [όπως Έρευνα και Διάσωση σε αστικό περιβάλλον (αρμοδιότητα του Πυροσβεστικού    Σώματος),    προνοσοκομειακή    περίθαλψη    και    διακομιδή (αρμοδιότητα του ΕKAB), τήρηση της τάξης (αρμοδιότητα της ΕΛΑΣ), κλπ] και
*   σε αυτές που είτε υπερβαίνουν [όπως η προστασία κοινού, κλπ] την αρμοδιότητα ενός και μόνο Φορέα και για την υλοποίηση τους απαιτείται η στενή συνεργασία ενός αριθμού Φορέων, είτε παραμένουν αρμοδιότητα ενός κύριου Φορέα ο οποίος όμως για την υλοποίηση του συνόλου των δράσεων που την συνιστούν χρειάζεται την υποστήριξη από άλλους Φορείς. Σημειώνεται ότι λόγω του γεγονότος ότι ορισμένοι Φορείς Σχεδίασης (π.χ. ένα Υπουργείο) έχουν διατηρήσει καθ' ολοκληρίαν μερικές αρμοδιότητες και σαν αποτέλεσμα σε μερικές περιπτώσεις υλοποιούν δράσεις με προσωπικό και πόρους τους ακόμη και σε τακτικό επίπεδο, τα Ειδικά Σχέδια έχουν μικτό χαρακτήρα (δηλ. περιέχουν τμήματα στρατηγικού, επιχειρησιακού ακόμη και τακτικού περιεχομένου). Το γεγονός αυτό επηρεάζει κυρίως το παρόν μέρος του σχεδίου και επομένως πρέπει να καταβάλλεται ιδιαίτερη προσπάθεια για τις κατάλληλες διαφοροποιήσεις με σκοπό την αποφυγή συγχύσεων και παρανοήσεων.
Στα ακόλουθα τμήματα του σχεδίου καταγράφονται όλες οι λειτουργίες του συστήματος κινητοποίησης πολιτικής προστασίας που είναι απαραίτητες για την αντιμετώπιση της έκτακτης ανάγκης από οιαδήποτε καταστροφή. Τονίζεται ιδιαίτερα ότι ο κάθε Φορέας Σχεδίασης συμπληρώνει μόνο τα τμήματα του μέρους αυτού του σχεδίου που τον αφορούν σύμφωνα με το θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας του και το είδος του καταστροφικού φαινομένου.
1. Επικοινωνίες και διαχείριση πληροφοριών (ΒΑΣ 6, ΒΑΣ 7, ΒΑΣ 8, ΣΟ 4)
Η λειτουργία των επικοινωνιών και της διαχείρισης πληροφοριών αναφέρεται στις μονάδες (Δ/νσεις, Κέντρα Επιχειρήσεων, κλπ), τα συστήματα και τις διαδικασίες που χρησιμοποιούνται από τον Φορέα Σχεδίασης για την συλλογή και την μεταφορά πληροφορίας [εντός (κάθετα) και εκτός (οριζόντια) του Φορέα Σχεδίασης] σε όλες τις φάσεις εξέλιξης του καταστροφικού φαινομένου (και τα σχετικά στάδια επιχειρήσεων).
Η λειτουργία συνίσταται στις ακόλουθες δέσμες δράσεων:
Παρακολούθηση κατάστασης - εκτίμηση - απόφαση
Αρχική ειδοποίηση - εκτίμηση - απόφαση
Κινητοποίηση
τις οποίες πραγματεύονται τα ακόλουθα αντίστοιχα τμήματα.
Σημειώνεται ότι η εν λόγω λειτουργία δεν αναφέρεται στο σύστημα που χρησιμοποιείται για την ενημέρωση του κοινού παρά αποκλειστικά και μόνο στις επικοινωνίες μεταξύ των εμπλεκομένων Δημοσίων Φορέων, Ιδιωτικών Φορέων ή/και Εθελοντικών Οργανώσεων. Το θέμα της έγκαιρης προειδοποίησης του κοινού πραγματεύεται στην λειτουργία «Ενημέρωση, Προστασία κοινού και σχέσεις με τα Μ.Μ.Ε.» (Τμήμα ΙΙΙ.4.3)
Επισημαίνεται η σημασία της κατανόησης από τον Φορέα Σχεδίασης των πληροφοριακών αναγκών και απαιτήσεων των άλλων Φορέων και της σχετικής διαμόρφωσης των χρησιμοποιούμενων εντύπων και πρωτοκόλλων επικοινωνίας.
Ο Φορέας Σχεδίασης ορίζει τον αποδεκτό κατά περίπτωση τρόπο ειδοποίησης (προφορικό ή/και γραπτό) σε συνεννόηση με τους αποδέκτες.
Σε περιπτώσεις που ο Φορέας Σχεδίασης δεν λειτουργεί σε 24ωρη βάση Κέντρο Επιχειρήσεων για την εξυπηρέτηση των επιχειρησιακών του αναγκών, τότε για την ευθύνη της λειτουργίας των επικοινωνιών προτάσσεται η οργανική μονάδα Πολιτικής Προστασίας που έχει συσταθεί σε εφαρμογή του Ν.3013/2002 (αρθ.15, παρ.4).
1.1 Συστήματα επιτήρησης, πρόβλεψης και έγκαιρης προειδοποίησης
Στο παρόν τμήμα
         αναφέρονται και περιγράφονται συνοπτικά τα πιστοποιημένα δίκτυα επιτήρησης, πρόβλεψης και έγκαιρης προειδοποίησης τα οποία έχουν εγκατασταθεί και λειτουργούν υπό τον άμεσο έλεγχο του Φορέα Σχεδίασης για τον συγκεκριμένο κίνδυνο.
         αναφέρεται ο σαφής ρόλος του κάθε δικτύου στα διάφορα στάδια των επιχειρήσεων. Ιδιαίτερη έμφαση πρέπει να δίνεται στην συνεισφορά του κάθε δικτύου στην πρόβλεψη του καταστροφικού φαινομένου.
         για κάθε δίκτυο αναφέρονται συνοπτικά κατ' ελάχιστον τα ακόλουθα: συγκεντρωνόμενη επιχειρησιακά χρήσιμη πληροφορία (μετρούμενα μεγέθη, κλπ), εξοπλισμός, σταθμοίμέτρησης και γεωγραφική κάλυψη, συχνότητα αποστολής αναφορών, περιορισμοί, κλπ. Μέρος της παραπάνω πληροφορίας δύναται να παρατίθεται σε παράρτημα και υπό μορφή χαρτών.
• αναφέρεται η αρμόδια Δ/νση ή άλλη οργανική μονάδα η οποία είναι υπεύθυνη για την λειτουργία του δικτύου, την συγκέντρωση και την αξιολόγηση των στοιχείων καθώς και την εξαγωγή συμπερασμάτων και την εισήγηση προς τον αρμόδιο για την έκδοση αρχικής ειδοποίησης. Σημειώνεται ότι είναι πιθανόν οι παραπάνω δράσεις να υλοποιούνται από την ίδια Δ/νση. Λόγω της ιδιαίτερης σοβαρότητας της έκδοσης αρχικής ειδοποίησης ο αρμόδιος ορίζεται με εξουσιοδοτική πράξη. Η χρήση στοιχείων από μη πιστοποιημένα δίκτυα απόκειται στην διακριτική ευχέρεια του Φορέα που έχει την ευθύνη για την έκδοση πρόβλεψης και έγκαιρης προειδοποίησης.
Σημειώνεται ότι διάφοροι Φορείς έχουν εγκαταστήσει και λειτουργούν δίκτυα για την επίτευξη των καθημερινών και κύριων στόχων τους. Τα δίκτυα αυτά δύναται να προσφέρουν πρόσθετη πληροφορία χρήσιμη για την ασφαλέστερη εξαγωγή συμπερασμάτων σχετικών με την επιτήρηση, πρόβλεψη και έγκαιρη προειδοποίηση κάποιων κινδύνων/καταστροφικών φαινομένων. Οι Φορείς που λειτουργούν τέτοια δίκτυα πρέπει να καταβάλλουν κάθε δυνατή προσπάθεια για την διασφάλιση της συνεργασίας με τους Φορείς που δύνανται να αξιοποιήσουν την συγκεντρωνόμενη πληροφορία για επιχειρησιακούς λόγους (π.χ. με την σύναψη συμφωνίας για την εξασφάλιση άδειας πρόσβασης βλέπε παραπάνω Τμήμα II.4.5).
Για την εκτίμηση στοιχείων σχετικά με την πρόβλεψη και την έκδοση έγκαιρης προειδοποίησης είναι δυνατόν να είναι αρμόδιες ειδικές επιστημονικές επιτροπές (βλέπε και τα αναφερόμενα στο τμήμα II.4.3.1). Σε αυτήν την κατηγορία ανήκει π.χ. η «Μόνιμη Ειδική Επιστημονική Επιτροπή Εκτίμησης Σεισμικής Επικινδυνότητας και Αξιολόγησης Σεισμικού Κινδύνου», η οποία, γνωμοδοτεί σε περιπτώσεις ύπαρξης προσεισμικών πληροφοριών ή προγνώσεων ή σε περιπτώσεις σεισμικών εξάρσεων ή στην διάρκεια μετασεισμικών περιόδων(Υ.Α. ΔΙ6γ/132/6/211/Γ «Συγκρότηση και σύσταση Μονίμων Επιστημονικών επιτροπών του ΟΑΣΠ» ΦΕΚ 464, τ. Β', 13.04.2006)
. Σημειώνεται η ιδιαίτερη σημασία αυτού του είδους των επιτροπών σε σχέση με την υποστήριξη του συστήματος Διοίκησης, Ελέγχου και Συντονισμού Επιχειρήσεων (τμήμα III.2).
1.2 Αρχική Ειδοποίηση
Αρχική ειδοποίηση νοείται η επίσημη ενημέρωση του Φορέα Σχεδίασης από Φορέα του εσωτερικού ή του εξωτερικού σχετικά με επικείμενη (ετοιμότητα) ή συντελεσθείσα (αντιμετώπιση) καταστροφή. Οι αρμόδιες Υπηρεσίες για την έκδοση αρχικής ειδοποίησης σχετικά με επικείμενη καταστροφή ορίζονται στο θεσμικό πλαίσιο. Οιαδήποτε επιπλέον πληροφορία που προέρχεται από, μη θεσμοθετημένους για τον σκοπό αυτό, Φορείς αποτελεί χρήσιμη πρόσθετη πληροφορία για τα αρμόδια όργανα των διαφόρων επιπέδων (βλ. Τμήμα III.2).
Σημειώνεται ότι σε συντελεσθείσες καταστροφές η αρχική πληροφορία όσον αφορά στις συνέπειες της καταστροφής συνήθως συγκεντρώνεται από περιφερειακές και τοπικές υπηρεσίες. Αυτού του είδους η πληροφορία δεν συνιστά αρχική ειδοποίηση αλλά αρχική εκτίμηση των συνεπειών της καταστροφής.
Στο παρόν τμήμα αναφέρεται με σαφήνεια και επιγραμματικά:
         το σημείο επαφής, η μονάδα (Δ/νση, Κέντρο επιχειρήσεων, κλπ) του Φορέα Σχεδίασης δηλαδή, η οποία είναι αρμόδια για να δεχθεί ή να αποστείλει την αρχική ειδοποίηση (από το εσωτερικό ή και το εξωτερικό) και
         οι υπηρεσίες (του Φορέα Σχεδίασης, άλλων Υπουργείων ή της τοπικής αυτοδιοίκησης) από τις οποίες ο Φορέας Σχεδίασης αναμένει να ενημερωθεί. Ιδιαίτερη σημασία πρέπει να δοθεί στην αναφορά των δικτύων της Ε.Ε. ή άλλων διεθνών οργανισμών (π.χ. του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας [Π.Ο.Υ.], κλπ) για τα οποία έχει ορισθεί ως σημείο επαφής υπηρεσία του Φορέα Σχεδίασης.
Στην περίπτωση που ο Φορέας Σχεδίασης είναι αρμόδιος για την αποστολή αρχικής ειδοποίησης, το σχετικό έντυπο και οι οδηγίες για την συμπλήρωση του παρατίθεται σε παράρτημα. Για την λειτουργία της αρχικής ειδοποίησης συνήθως αρμόδιο είναι το 24ωρο Κέντρο Επιχειρήσεων του Φορέα Σχεδίασης. Στην περίπτωση που ο Φορέας Σχεδίασης δεν λειτουργεί 24ωρο κέντρο επιχειρήσεων πρέπει να εξασφαλίζεται ότι η αρμόδια για την αρχική ειδοποίηση Δ/νση ευρίσκεται είτε σε 24ωρη λειτουργία είτε σε 24ωρη επιφυλακή.
Διευκρινίζεται ότι η αποστολή/λήψη αρχικής ειδοποίησης δεν συνεπάγεται αναγκαστικά ότι θα ληφθεί απόφαση για κινητοποίηση, δύναται όμως, ανάλογα με την εκτίμηση που θα γίνει, να θέσει σε κατάσταση αυξημένης ετοιμότητας τον Φορέα Σχεδίασης (βλ. τμήμα III.1.3).
1.3 Κινητοποίηση
Η Κινητοποίηση υπηρεσιών αναφέρεται στη φάση της ετοιμότητας και στη φάση της αντιμετώπισης (βλέπε τμήμα II.4.3, Ν.3013/2002 αρθ. 2 παρ. 4). Είθισται για την κινητοποίηση στη φάση ετοιμότητας να απαιτείται η έγγραφη ενημέρωση, ενώ για την κινητοποίηση στη φάση αντιμετώπισης να αρκεί, αρχικά τουλάχιστον, η προφορική εντολή από τους εξουσιοδοτημένους, για την λήψη της απόφασης κινητοποίησης, αρμόδιους προϊσταμένους. Στο παρόν τμήμα αναφέρεται με σαφήνεια και επιγραμματικά:
         η αρμόδια εξουσιοδοτημένη Δ/νση ή άλλη οργανική μονάδα του Φορέα Σχεδίασης που είναι υπεύθυνη για να κινητοποιήσει δημόσιες υπηρεσίες, ιδιωτικούς φορείς ή εθελοντικές οργανώσεις
         οι δημόσιες υπηρεσίες (του Φορέα Σχεδίασης, άλλων Υπουργείων, Περιφερειών ή Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης), οι ιδιωτικοί φορείς ή/και οι εθελοντικές οργανώσεις που ο Φορέας Σχεδίασης οφείλει να κινητοποιήσει για να επιτύχει τον σκοπό του και
•   η παρεχόμενη, στους κινητοποιούμενους, πληροφορία (περιγραφή της κατάστασης, ανάγκες διάθεσης προσωπικού και μέσων, κλπ).
Είναι δυνατόν οι αρμόδιες υπηρεσίες του Φορέα Σχεδίασης για την αποστολή/λήψη αρχικής ειδοποίησης και την κινητοποίηση να ταυτίζονται.
Το σχετικό έντυπο κινητοποίησης και οι σχετικές οδηγίες για την συμπλήρωση του παρατίθενται σε παράρτημα.
Επισημαίνεται ότι είναι πιθανόν οι, προς κινητοποίηση, υπηρεσίες να διαφοροποιούνται ανάλογα με το επίπεδο κλιμάκωσης των επιχειρήσεων. Για αυτόν τον λόγο, είναι σκόπιμο, εάν είναι δυνατόν, ο Φορέας Σχεδίασης να εκτιμά το επίπεδο κλιμάκωσης επιχειρήσεων (βλ. Τμήμα II.4.3) με βάση τα στοιχεία της αρχικής ειδοποίησης ή/και της εν συνεχεία αρχικής εκτίμησης των συνεπειών και να προβαίνει στη σχετική διαφοροποίηση των κινητοποιούμενων υπηρεσιών.
1.4 Μέσα και πρωτόκολλο επικοινωνίας
Στο παρόν τμήμα
         αναφέρονται τα κύρια συστήματα επικοινωνιών (π.χ. τηλέφωνο, τηλεομοιοτυπία, ηλεκτρονικό ταχυδρομείο, ασύρματος) που χρησιμοποιούνται από τον Φορέα Σχεδίασης σε όλες τις φάσεις διαχείρισης του καταστροφικού φαινομένου. Στην περίπτωση που υφίσταται διαφοροποίηση στο χρησιμοποιούμενο σύστημα για οιαδήποτε λόγο (π. χ. φάση κινητοποίησης, διαβάθμιση πληροφοριών, γεωγραφική κάλυψη, κλπ) αυτό αναφέρεται σαφώς
         αναφέρεται η αρμόδια Δ/νση για την υποστήριξη της λειτουργίας των συστημάτων επικοινωνιών καθώς επίσης και οι εναλλακτικές επιλογές σε περίπτωση αδυναμίας λειτουργίας τους (βλ. και Μέρος IV).
Στην περίπτωση που ο Φορέας Σχεδίασης θεωρεί απαραίτητη την χρήση γραπτού λόγου για την επικοινωνία, ορίζεται η αρμόδια Δ/νση για την αποστολή αναφορών, τα είδη αυτών και η συχνότητα με την οποία αυτές αποστέλλονται. Επισημαίνεται ότι οι Φορείς Σχεδίασης δύνανται να τροποποιούν τα υποδείγματα του ΓΣΠΠ (Προσθήκη 1 και προσθήκη 2 σελ. 5850-5852) ούτως ώστε να καλύπτουν πιο ολοκληρωμένα τις ειδικότερες ανάγκες μεταφοράς πληροφορίας που εξυπηρετούν καλύτερα τον εκάστοτε επιχειρησιακό στόχο. Τα πρότυπα έντυπα αναφορών που χρησιμοποιούνται καθώς και οι οδηγίες συμπλήρωσής τους παρατίθενται σε παράρτημα.
Σημειώνεται ότι η χρήση συστημάτων καταγραφής των επικοινωνιών και διαχείρισης πληροφορίας είναι ιδιαίτερα χρήσιμη για την συνολική αποτίμηση της λειτουργίας του συστήματος.
1.5 Διάγραμμα ροής πληροφοριών
Στο παρόν τμήμα παρατίθεται διάγραμμα που παρουσιάζει συγκεντρωτικά την ροή των πληροφοριών σε όλα τα στάδια επιχειρήσεων με σαφή αναφορά των εμπλεκομένων υπηρεσιών και του τύπου της μεταξύ τους επικοινωνίας (π. χ. δομημένη (ύπαρξη έντυπου) ή μη, τηλεφωνική ή/και μέσω τηλεομοιοτυπίας, κλπ).
Επισημαίνεται η ουσιαστική σημασία του διαγράμματος ως εποπτικού μέσου απαραίτητου για την γρήγορη κατανόηση της ροής πληροφοριών από όλους τους εμπλεκόμενους.
2. Διοίκηση, Έλεγχος και Συντονισμός Επιχειρήσεων (ΒΑΣ 7, ΒΑΣ 8, ΒΑΣ 9, ΒΑΣ 21, ΣΟ 4)
Η λειτουργία της Διοίκησης, Ελέγχου και Συντονισμού περιγράφει τα πρόσωπα και τα όργανα που λειτουργούν στα διάφορα ιεραρχικά επίπεδα καθώς και τα συστήματα και τις διαδικασίες που αυτά χρησιμοποιούν είτε για να λαμβάνουν αποφάσεις είτε για να αξιολογούν και να εισηγούνται τα απαραίτητα μέτρα για την αντιμετώπιση της κατάστασης σύμφωνα με τις θεσμικά οριζόμενες αρμοδιότητες τους.
2.1 Επίπεδα και όργανα
Στο παρόν τμήμα αναφέρονται
         τα αμιγούς σύνθεσης όργανα Διοίκησης, Ελέγχου και Συντονισμού Επιχειρήσεων του Φορέα Σχεδίασης και
         τα διυπηρεσιακά όργανα Διοίκησης, Ελέγχου και Συντονισμού Επιχειρήσεων για την σύσταση, συγκρότηση και την σύγκληση των οποίων είναι υπεύθυνος ο Φορέας Σχεδίασης
τα οποία λειτουργούν στα τρία, οριζόμενα στο ΓΣΠΠ [σελ. 5820 παρ. 8], επίπεδα (στρατηγικό -πολιτικό, επιχειρησιακό, τακτικό). Για κάθε όργανο είναι απαραίτητη
•   η, με σαφήνεια και επιγραμματικό τρόπο, αναφορά (ΦΕΚ, άρθρο, παράγραφος, εδάφιο) του θεσμικού πλαισίου (Ν, ΠΔ, ΚΥΑ, ΥΑ, κλπ) από το οποίο προβλέπεται η σύσταση του και
•    η συνοπτική αναφορά της αποστολής, σύνθεσης, λειτουργίας και των αρμοδιοτήτων του. Στην περίπτωση που ο Φορέας Σχεδίασης δεν είναι υπεύθυνος για την σύσταση, συγκρότηση και
την σύγκληση κάποιου διυπηρεσιακού οργάνου και δεν είχε συστήσει ενδοϋπηρεσιακό όργανο, αναφέρει απλώς για κάθε όργανο στο οποίο συμμετέχει, τον εκπρόσωπο του, τις αρμοδιότητες του και τον αναπληρωτή του.
Για διευκρινιστικούς λόγους σχετικά με τα αναφερόμενα στο ΓΣΠΠ [σελ. 5820 παρ. 8], σημειώνονται τα ακόλουθα:
Επιτελικό (στρατηγικό - πολιτικό, strategic - political), το επίπεδο όπου λαμβάνονται πολιτικής φύσεως αποφάσεις.
Διευθύνσεως κρίσεων (επιχειρησιακό, operational), το επίπεδο απ' όπου διευθύνονται και συντονίζονται οι ενέργειες των μονάδων επιχειρήσεων (τακτικό επίπεδο) και διαβιβάζονται πληροφορίες ή/και εισηγήσεις στα επιτελικά όργανα για την λήψη αποφάσεων. Στο επίπεδο αυτό γίνονται οι απαραίτητες ενέργειες σχεδιασμού επιχειρήσεων για την υλοποίηση των αποφάσεων που έχουν ληφθεί στο επιτελικό επίπεδο. Σημειώνεται ότι, εάν έχει προβλεφθεί με θεσμικό τρόπο, από τα όργανα του παρόντος επιπέδου γίνονται ενέργειες για την εξασφάλιση των πόρων που αιτείται το τακτικό επίπεδο. Είναι σύνηθες στο επίπεδο αυτό οι Φορείς να λειτουργούν Κέντρο Επιχειρήσεων ή Ομάδα Διαχείρισης Κρίσεων διυπηρεσιακής (δηλαδή αποτελούμενης από προσωπικό από διάφορα Υπουργεία) ή αμιγούς σύνθεσης (δηλαδή αποτελούμενης μόνο από προσωπικό υπηρεσιών ενός μόνο Φορέα).
Εκτελεστικό - Επιχειρησιακό (τακτικό, tactical) το οποίο έχει την ευθύνη της υλοποίησης των δράσεων που προβλέπονται (με βάση την αποστολή του) από το σχέδιο στο χώρο της καταστροφής ή/και σε απόσταση από αυτόν καθώς και της υλοποίησης δράσεων που δρομολογούνται από τις εκάστοτε αποφάσεις των οργάνων των ανωτέρων επιπέδων. Επίσης έχει την ευθύνη συλλογής, ανάλυσης και αξιοποίησης των πληροφοριών σε τοπικό επίπεδο αλλά και της εκτίμησης της κατάστασης, της διαβίβασης πληροφοριών και της διατύπωσης αιτημάτων προς το επιχειρησιακό επίπεδο για την ανάπτυξη πρόσθετων πόρων ή ανάληψη και άλλων δράσεων.
Τα όργανα που λειτουργούν στα παραπάνω επίπεδα διαφοροποιούνται ανάλογα με την σύνθεση τους (διυπηρεσιακά / αμιγούς σύνθεσης), την ιδιότητα των μελών τους (πολιτικά πρόσωπα / υπηρεσιακοί παράγοντες) και τις αρμοδιότητες τους (αποφασιστική / εισηγητική - υποστηρικτική).
Για διευκρίνηση των ανωτέρω παρατίθενται μερικά παραδείγματα οργάνων:
         το Κεντρικό Συντονιστικό Όργανο Πολιτικής Προστασίας (ΚΣΟΠΠ) το οποίο είναι ένα στρατηγικού επιπέδου αποφασιστικό όργανο αποτελούμενο από πολιτικά πρόσωπα (διαφορετικού επιπέδου ανάλογα με την σοβαρότητα της καταστροφής δηλ. Γενικοί Γραμματείς, Υφυπουργοί ή Υπουργοί) που προΐστανται Υπηρεσιών διαφόρων Υπουργείων (Ν. 3013/2002, αρθ. 5).
         η Υποστηρικτική Ομάδα Διαχείρισης Χημικών, Βιολογικών, Ραδιολογικών και Πυρηνικών Απειλών και Συμβάντων η οποία είναι ένα επιχειρησιακού επιπέδου (εισηγητικό) διυπηρεσιακό όργανο αποτελούμενο από επιστημονικό και ειδικευμένο προσωπικό (υπηρεσιακούς παράγοντες) των εμπλεκομένων Υπουργείων και Υπηρεσιών (Ν. 3491/2006, αρθ. 15).
         το Κέντρο Επιχειρήσεων ενός Φορέα στελεχωμένο αποκλειστικά από εκπροσώπους του Φορέα (χωρίς συνδέσμους δηλ. από άλλους Φορείς) είναι ένα αμιγούς σύνθεσης (ενδοϋπηρεσιακό) επιχειρησιακού επιπέδου όργανο.
Σημειώνεται ότι στο επιχειρησιακό επίπεδο μπορεί να λειτουργούν όργανα είτε με αποκλειστικά συντονιστικό ρόλο είτε με αποκλειστικά εισηγητικό ρόλο και ότι, κατά κανόνα, όργανα με αποφασιστικό ρόλο λειτουργούν στο επιτελικό και τακτικό επίπεδο για την λήψη του αντιστοίχου είδους αποφάσεων.
Ιδιαίτερη σημασία έχουν όργανα τα οποία λειτουργούν με σκοπό την υποστήριξη της διαδικασίας λήψης αποφάσεων στο επιτελικό επίπεδο [π.χ. Μόνιμη Ειδική Επιστημονική Επιτροπή Εκτίμησης Σεισμικής Επικινδυνότητας και Αξιολόγησης Σεισμικού Κινδύνου, η Υποστηρικτική Ομάδα
Διαχείρισης Χημικών, Βιολογικών, Ραδιολογικών και Πυρηνικών Απειλών και Συμβάντων (Ν. 3491/2006), το Εθνικό Συμβούλιο Δημόσιας Υγείας, ΕΣΥΔΥ (Ν. 3370/2005), Εθνική Επιτροπή Πανδημίας Γρίπης, (ΔΥ1 δ/οικ. 52353/2005)].
Με μέριμνα του Φορέα που είναι υπεύθυνος για την σύσταση, συγκρότηση και την σύγκληση του κάθε οργάνου συντάσσεται ο Κανονισμός (ή Μνημόνιο) Λειτουργίας του ο οποίος πρέπει να παρατίθεται σε παράρτημα. Στον Κανονισμό (ή Μνημόνιο) Λειτουργίας πρέπει να καθορίζονται
          η Αποστολή,
          η Σύνθεση,
          η Λειτουργία και
          οι Αρμοδιότητες του οργάνου συνολικά και του κάθε μέλους της ξεχωριστά. Ιδιαίτερη έμφαση πρέπει να δίνεται:

         στον προσδιορισμό των αρμοδιοτήτων του στις διάφορες φάσεις εξέλιξης του καταστροφικού φαινομένου
         στον υπεύθυνο για την λήψη της απόφασης σύγκλησης και στα κριτήρια για την σύγκληση του οργάνου, στον ορισμό υπεύθυνου ενεργοποίησης και της μεθόδου κλήσης της Ομάδας
         στην μεθοδολογία για την εκτίμηση της κατάστασης με βάση την αναμενόμενη συμπεριφορά και την λήψη αποφάσεων ειδικά σε θέματα τα οποία έχουν σημαντική επιστημονική και τεχνική διάσταση
         στην ροή πληροφοριών και στις σχέσεις του οργάνου οριζόντια και κάθετα με άλλα όργανα
         στην πρόβλεψη για διαφοροποίηση της σύστασης του οργάνου ανάλογα με την φάση κινητοποίησης ή ειδικές συνθήκες στην εξέλιξη της κατάστασης
         στην απαραίτητη υλικοτεχνική υποδομή και τα μέσα για την λειτουργία του.
Στην περίπτωση που κάποιος Φορέας Σχεδίασης προκειμένου να διασφαλίσει την πιο εύρυθμη λειτουργία του θεωρεί απαραίτητη την σύσταση και άλλων επιπέδων, πέραν των τριών οριζομένων στο ΓΣΠΠ, δύναται να προβεί στον ορισμό αντιστοίχων οργάνων καλύπτοντας τις προαναφερθείσες προϋποθέσεις.
Νοείται ότι όλα τα όργανα συστήνονται μετά από ρυθμίσεις νομοθετικού περιεχομένου.                 

3. Διαχείριση Ανθρωπίνου Δυναμικού και Υλικών Πόρων (ΒΑΣ 9, ΒΑΣ 17, ΒΑΣ 18, ΒΑΣ 22,ΒΑΣ 23, ΣΟ 8, ΣΟ 9)
Η λειτουργία της Διαχείρισης Ανθρωπίνου Δυναμικού και Υλικών Πόρων περιγράφει τους πόρους και τις υπηρεσιακές μονάδες, τα συστήματα και τις διαδικασίες που απαιτούνται για τον προσδιορισμό, την καταγραφή, την διάθεση και την ανάπτυξη των (ανθρώπινων και υλικών) πόρων που απαιτούνται για την υλοποίηση των απαραίτητων δράσεων για την ετοιμότητα, αντιμετώπιση και αποκατάσταση των συνεπειών του καταστροφικού φαινομένου.
Οι πόροι προσδιορίζονται κυρίως από την φύση της καταστροφής και τις συνέπειες που προκαλεί στον πληθυσμό, στο φυσικό και στο ανθρωπογενές περιβάλλον. Οι απαραίτητοι, για την υλοποίησητων δράσεων του σχεδίου, πόροι δύναται να ανήκουν σε τρεις κατηγορίες:
         πόροι που ανήκουν στον Φορέα Σχεδίασης,
         πόροι που εξασφαλίζονται με συμβάσεις ή συμφωνίες και
         πόροι εθελοντικών οργανώσεων.
Είναι πιθανόν ένας Φορέας Σχεδίασης για την υλοποίηση των δράσεων που αντιστοιχούν στις αρμοδιότητες του να χρησιμοποιεί μόνο κάποιες από τις παραπάνω κατηγορίες ή όλες μαζί και ταυτόχρονα.
Βασικός σκοπός του παρόντος τμήματος του σχεδίου είναι να διασφαλίσει ότι οι υπεύθυνοι (βλέπε τμήμα III.2) για την λήψη αποφάσεων σχετικά με την διάθεση και τον συντονισμό των κάθε φύσεως πόρων που είναι απαραίτητοι για την υλοποίηση των δράσεων (II.4.4-II.4.6) έχουν στην διάθεση τους ένα σύστημα υποστήριξης το οποίο είναι σε θέση να προμηθεύσει μία πλήρη και ακριβή εικόνα (είδος/ποσότητα) των διαθέσιμων πόρων.
Ένας διαχωρισμός των κινδύνων/καταστροφικών φαινομένων, ιδιαίτερα σημαντικός όσον αφορά στον σχεδιασμό σχετικά με τους απαραίτητους ανθρώπινους και υλικούς πόρους, βασίζεται στην δυνατότητα ή μη επιχειρησιακά αξιοποιήσιμης πρόβλεψης της εμφάνισης τους σε κάποια χρονική περίοδο. Με βάση αυτό το κριτήριο υπάρχουν:
         κίνδυνοι για τους οποίους είναι δυνατόν να οριστεί περίοδος αυξημένης επικινδυνότητας δηλ. μία χρονική περίοδος περισσότερο ή λιγότερο καθορισμένη κατά την οποία έχουμε κάποιου βαθμού βεβαιότητα (που προκύπτει από επιβεβαιωμένα και αποδεκτά ιστορικά στοιχεία εκδήλωσης του φαινομένου σε ετήσια βάση) σχετικά με την πρόκληση έκτακτης ανάγκη από κάποιο
    φαινόμενο (π.χ. δασικές πυρκαγιές, ισχυρές χιονοπτώσεις και παγετός, κλπ). Η περίοδος αυτή δύναται να είναι θεσμοθετημένη (π.χ. η αντιπυρική περίοδος) ή μη (π.χ. περίοδος χιονοπτώσεων και παγετού). Με βάση αυτήν την γνώση (η οποία αποτελεί μέρος της ανάλυσης κινδύνου, βλέπε τμήμα II.3.1), η διοίκηση δύναται να προβεί σε συγκεκριμένες προγραμματισμένες δράσεις για την εξασφάλιση του απαραίτητου ανθρώπινου δυναμικού, των υλικών πόρων και υπηρεσιών. Στην μεν περίπτωση των δασικών πυρκαγιών σχετικές ενέργειες είναι η πρόσληψη εποχικού προσωπικού, η μίσθωση ελικοπτέρων πυρόσβεσης, κλπ, στην δε περίπτωση ισχυρών χιονοπτώσεων και παγετού σχετικές ενέργειες είναι η πρόσληψη εποχικού προσωπικού, η σύναψη προγραμματισμένων εργολαβιών για εκχιονισμό, κλπ.
         κίνδυνοι για τους οποίους δεν είναι δυνατόν να έχουμε καμία πρόβλεψη σχετικά με την πρόκληση έκτακτης ανάγκης σε κάποια χρονική περίοδο όπως από π.χ. σεισμούς, βιομηχανικά ατυχήματα, κλπ. Σε αυτή την κατηγορία κινδύνων δεν υπάρχει η δυνατότητα προγραμματισμένων δράσεων, αλλά εξακολουθεί να υφίσταται η δυνατότητα αναγνώρισης και καταγραφής των σχετικών κατηγοριών/ειδών ανθρώπινων και υλικών πόρων που εκτιμάται ότι θα απαιτηθούν για την υλοποίηση των απαραίτητων δράσεων (βλ. τμήματα
II.4.4 - II.4.6) για την αντιμετώπιση και την αποκατάσταση των συνεπειών με βάση τα πιθανά και τα χείριστα σενάρια. Στα αντίστοιχα υποτμήματα του παρόντος τμήματος
•   γίνεται καταγραφή και περιγραφή των γενικών κατηγοριών/ειδών ανθρώπινων και υλικών πόρων που εκτιμάται ότι θα απαιτηθούν για την υλοποίηση των λειτουργιών και των δράσεων που έχουν καταγραφεί και κατανεμηθεί (II.4.2, II.4.4-II.4.6)
*   στις διάφορες υπηρεσίες του Φορέα Σχεδίασης,
*   έχει αποφασιστεί ότι θα αποτελέσουν αντικείμενο συμφωνίας με άλλους ΔημόσιουςΦορείς, ή σύμβασης με Ιδιωτικούς Φορείς ή
*   έχει αποφασιστεί ότι θα ανατεθούν σε εθελοντικές οργανώσεις
         αναφέρονται οι αρμόδιες μονάδες του Φορέα Σχεδίασης για την εξασφάλιση και ανάπτυξη των παραπάνω πόρων και
         αναφέρονται οι σχετικές διαδικασίες που θα ακολουθηθούν.
Σημειώνεται ότι για την καταγραφή των γενικών κατηγοριών/ειδών ανθρώπινων και υλικών πόρων πρέπει να ακολουθούνται οι θεσμοθετημένες κατατάξεις [π.χ. για τα μηχανήματα έργων η σχετική ΚΥΑ «Ρύθμιση θεμάτων σχετικών με την κατάταξη μηχανοκινήτων οχημάτων» (ΦΕΚ 119, τ. Β', 26.02.1992) και οι μετέπειτα τροποποιήσεις της] ούτως ώστε να διασφαλίζεται, κατά το δυνατόν, η χρήση κοινής ορολογίας και να προωθείται η διαλειτουργικότητα μεταξύ των Φορέων.
3.1 Διαχείριση Πόρων του Φορέα Σχεδίασης
Αναφέρονται όλοι οι ανθρώπινοι και υλικοί πόροι του Φορέα Σχεδίασης που αναπτύσσονται στον χώρο της καταστροφής [δράσεις επί της σκηνής] αλλά και αυτοί που χρησιμοποιούνται σε δράσεις που λαμβάνουν χώρα σε απόσταση από τον χώρο της καταστροφής [νοσοκομεία, ειδικά εργαστήρια, κλπ (Περιφερειακές δράσεις)].
Σημειώνεται ότι πρέπει να αναφέρονται όλοι οι βασικοί πόροι αλλά μόνο αυτοί για τους οποίους ο Φορέας Σχεδίασης κατέχει την αρμοδιότητα της απόφασης για την διάθεση και τον συντονισμό τους (είτε ευρίσκονται στην έδρα του Φορέα Σχεδίασης είτε είναι διασπαρμένοι ανά την επικράτεια). Σημειώνεται ότι πόροι του Φορέα Σχεδίασης δεν είναι μόνο οι πόροι που ανήκουν στην δύναμη του σε μόνιμη βάση, αλλά όλοι οι πόροι που ανά πάσα στιγμή διοικούνται από αυτόν (π.χ. αυτοί που προσλαμβάνει ο Φορέας Σχεδίασης σε εποχιακή βάση, κλπ). Ιδιαίτερη σημασία πρέπει να δίνεται στην αναγνώριση των πόρων που είναι κρίσιμοι για την υλοποίηση των δράσεων.
3.1.1 Ανθρώπινο Δυναμικό
Στα ακόλουθα τμήματα δίνονται συνοπτικά η περιγραφή, οι επιχειρησιακές δυνατότητες και οι περιορισμοί του προσωπικού του Φορέα Σχεδίασης που θα υλοποιήσει τις δράσεις για τις οποίες είναι υπεύθυνος καθώς και η σχετική διαδικασία διάθεσης.
3.1.1.1           Περιγραφή
Στο παρόν τμήμα αναφέρονται οι ομάδες και οι θέσεις εργασίας στα επίπεδα που εμπλέκεται ο Φορέας Σχεδίασης. Δίνεται σύντομη περιγραφή της αποστολής τους και αναφέρεται η αρμόδια Δ/νση για την τήρηση των παραπάνω στοιχείων.
Πλήρης περιγραφή της αποστολής, σύνθεσης, λειτουργίας και των αρμοδιοτήτων τους δίνεται στον κανονισμό (μνημόνιο) λειτουργίας κάθε ομάδας το οποίο πρέπει να παρατίθεται σε παράρτημα. Όπου απαιτείται πρέπει να ορίζονται οι κλάδοι, οι ειδικότητες και άλλα ειδικά προσόντα του προσωπικού.
Τονίζεται ότι πρέπει να γίνεται σαφής αναφορά και στο προσωπικό που δεν ανήκει σε μόνιμη βάση στο Φορέα Σχεδίασης. Στο παρόν τμήμα αναφέρεται η αρμόδια Δ/νση για την υλοποίηση της διαδικασίας για την εξασφάλιση του προσωπικού καθώς και πού υπάγεται επιχειρησιακά το προσωπικό.
Η διαδικασία για την εξασφάλιση του προσωπικού πρέπει να παρατίθεται σε παράρτημα.
3.1.1.2           Επιχειρησιακές δυνατότητες και περιορισμοί
Στο παρόν τμήμα αναφέρονται οι επιχειρησιακές δυνατότητες και οι περιορισμοί του προσωπικού (που αναφέρθηκε στο παραπάνω τμήμα 3.1.1.1) σχετικά με την υλοποίηση των δράσεων για τις οποίες προορίζεται με βάση την αποστολή του. Ιδιαίτερη έμφαση πρέπει να δίνεται σε πληροφορίες (χρόνος σύγκλησης, χρόνος ανάπτυξης, βάρδιες, υπερωριακή κάλυψη, κλπ) που είναι καθοριστικές για την ανάπτυξη, το παρεχόμενο έργο και την κλιμάκωση της διάθεσης της κάθε ομάδας σε όλες τις φάσεις του συστήματος κινητοποίησης πολιτικής προστασίας. Αναφέρεται η αρμόδια Δ/νση για την τήρηση των παραπάνω στοιχείων.
3.1.1.3           Διαδικασία διάθεσης
Στο παρόν τμήμα αναφέρονται οι Εξουσιοδοτημένες Δ/νσεις για την κινητοποίηση κάθε ομάδας και τα κριτήρια για την κινητοποίηση.
Η διαδικασία διάθεσης, το μνημόνιο κλήσης και τα απαραίτητα έντυπα παρατίθενται σε παραρτήματα.
3.1.2 Υλικοί Πόροι
Στα ακόλουθα τμήματα δίνονται συνοπτικά η περιγραφή, οι επιχειρησιακές δυνατότητες και οι περιορισμοί των υλικών πόρων του Φορέα Σχεδίασης που θα χρησιμοποιηθούν για την υλοποίηση των δράσεων για τις οποίες είναι υπεύθυνος καθώς και η σχετική διαδικασία διάθεσης. Σημειώνεται ότι είναι απαραίτητη η συγκεκριμενοποίηση των κλάδων, των ειδικοτήτων ή/και των άλλων ειδικών προσόντων του προσωπικού που απαιτείται για την επιχειρησιακή εκμετάλλευση των υλικών πόρων.
3.1.2.1 Περιγραφή
Στο παρόν τμήμα δίνεται κατάλογος των κατηγοριών υλικών πόρων (εγκαταστάσεων, μηχανημάτων, οχημάτων, εξοπλισμού και υλικών) ακολουθούμενος από σύντομη περιγραφή και σαφή αναφορά των δράσεων στις οποίες χρησιμοποιείται.
Οι χώροι στάθμευσης, φύλαξης ή αποθήκευσης, οι ακριβείς ποσότητες και άλλα πιο λεπτομερή στοιχεία (κατάσταση υλικού, κλπ) παρατίθενται σε παράρτημα.
3.1.2.2 Επιχειρησιακές δυνατότητες και περιορισμοί
Οι τεχνικές προδιαγραφές των υλικών πόρων καθορίζουν τις επιχειρησιακές δυνατότητες και τους περιορισμούς στην χρήση τους για την αντιμετώπιση της κατάστασης για την οποία έχει συνταχθεί το σχέδιο.
Στο παρόν τμήμα αναφέρονται για κάθε κατηγορία υλικών πόρων οι επιχειρησιακές δυνατότητες και οι περιορισμοί στην χρήση τους για την υλοποίηση των διαφόρων δράσεων που έχουν καταγραφεί (τμήματα II.4.4 - II.4.6) στο σχέδιο.
Ιδιαίτερη σημασία πρέπει να δίνεται σε στοιχεία που καθορίζουν την ετοιμότητα όπως π. χ. ο απαραίτητος χρόνος προετοιμασίας για την λειτουργία/ανάπτυξη ενός μηχανήματος ή εξοπλισμού ή την δυνατότητα αξιολόγησης μίας συγκεκριμένης επίπτωσης όπως π.χ. ο αριθμός δειγμάτων που μπορούν να αναλυθούν με μία συγκεκριμένη μέθοδο σε ορισμένο χρονικό διάστημα, κλπ.
Το παρόν τμήμα είναι ιδιαιτέρως σημαντικό διότι ουσιαστικά προσδιορίζει μερικά από τα τεχνικώς οριζόμενα όρια εφαρμογής του σχεδίου.
3.1.2.3 Διαδικασία διάθεσης
Στο παρόν τμήμα αναφέρονται οι εξουσιοδοτημένες Δ/νσεις για την κινητοποίηση και την διάθεση της κάθε κατηγορίας υλικών πόρων καθώς και τα αντίστοιχα κριτήρια.
Η διαδικασία διάθεσης, το μνημόνιο κλήσης και τα απαραίτητα έντυπα παρατίθεται σε παραρτήματα.
Σημειώνεται ότι πρέπει να διευκρινίζεται
          εάν η διάθεση των υλικών πόρων πρέπει απαραιτήτως να συνοδεύεται από την διάθεση κατάλληλου προσωπικού ή είναι ανεξάρτητη από αυτό και
            εάν η υλοποίηση της δράσης θα γίνει αποκλειστικά από προσωπικό του Φορέα Σχεδίασης ή θα απαιτηθεί η συνέργεια τρίτων (πρέπει να γίνεται σχετική συγκεκριμενοποίηση).
3.2 Διαχείριση πόρων που εκτελούν έργο αρμοδιότητας του Φορέα Σχεδίασης που έχει ανατεθεί σε Φορείς του Δημοσίου ή Ιδιωτικού Τομέα με συμβάσεις ή συμφωνίες.
Στο παρόν τμήμα σύμφωνα με τα αναφερόμενα στο Τμήμα II.4.5 δίνεται κατάλογος των δράσεων που ενώ αποτελούν αρμοδιότητα του Φορέα Σχεδίασης έχει αποφασισθεί να ανατεθούν σε άλλους
Φορείς του Δημοσίου με συμφωνίες ή σε Φορείς του Ιδιωτικού Τομέα με συμβάσεις. Περιγράφεται εν συντομία το κάθε έργο που πρέπει να εκτελεστεί, είτε στον χώρο της καταστροφής είτε σε απόσταση από αυτόν, ώστε να υλοποιηθούν οι προσχεδιασμένες δράσεις και να επιτευχθούν οι στόχοι του σχεδίου.
Για το κάθε έργο αναφέρεται η υπεύθυνη Δ/νση για την πραγματοποίηση των απαραίτητων ενεργειών
         για την διασφάλιση της ετοιμότητας
         για την παρακολούθηση της υλοποίησης του έργου και
περιγράφεται εν συντομία η διαδικασία που πρέπει να ακολουθηθεί με βάση το ισχύον θεσμικό πλαίσιο.
Επισημαίνεται ότι η διαχείριση των πόρων που εξασφαλίζονται και με τις δύο κατηγορίες συμβάσεων δηλαδή προγραμματισμένες συμβάσεις και απευθείας αναθέσεις λόγω έκτακτης ανάγκης, αποτελεί αντικείμενο του εν λόγω τμήματος. Στην περίπτωση προγραμματισμένων συμβάσεων, κατά κανόνα, αυτού του είδους οι διαδικασίες πραγματοποιούνται κατά την φάση της συνήθους ετοιμότητας. Στην περίπτωση απευθείας ανάθεσης λόγω έκτακτης ανάγκης, οι διαδικασίες πραγματοποιούνται σε κάποια από τις άλλες τρεις φάσεις του συστήματος κινητοποίησης πολιτικής προστασίας.
Επισημαίνεται η βαρύνουσα σημασία που έχει για μεν την διασφάλιση της ετοιμότητας ο χρονικός προγραμματισμός για δε την επιτυχή υλοποίηση του έργου α) η ύπαρξη μηχανισμού επίβλεψης και ελέγχου και β) η συνεργασία του με τα αρμόδια όργανα στα διάφορα επίπεδα διοίκησης (βλέπε τμήμα ΙΙΙ.2). Η πλήρης διαδικασία και το σχέδιο συμβάσεως παρατίθενται σε παραρτήματα.
Στη σύμβαση μεταξύ των άλλων υποχρεώσεων πρέπει να ορίζεται (και να αναφέρεται ρητά στο σχέδιο) ο υπεύθυνος από πλευράς ιδιώτη για την επικοινωνία / συνεργασία με την εξουσιοδοτημένη Δ/νση για την επίβλεψη.
3.3 Διαχείριση πόρων που εκτελούν έργο που έχει ανατεθεί σε εθελοντικές οργανώσεις (ΣΟ 8)
Στο παρόν τμήμα και σύμφωνα με τα αναφερόμενα στο τμήμα II.4.6 :
         δίνεται κατάλογος δράσεων που έχει αποφασισθεί να αναλάβουν ή μπορούν να αναλάβουν συγκεκριμένες εθελοντικές οργανώσεις
         αναφέρεται το σημείο επαφής που έχει ορίσει η κάθε μία εθελοντική οργάνωση
         αναφέρονται οι αρμόδιες Δ/νσεις για την ενεργοποίηση, κινητοποίηση, επίβλεψη, έλεγχο και συντονισμό των εθελοντικών οργανώσεων και την επίλυση πιθανών προβλημάτων που δύναται να προκύψουν κατά την υλοποίηση των δράσεων.
Επισημαίνεται η βαρύνουσα σημασία που έχει για την επιτυχή υλοποίηση του έργου η ύπαρξη μηχανισμού κατεύθυνσης επίβλεψης και ελέγχου και η συνεργασία του με τα όργανα στα διάφορα επίπεδα διοίκησης (βλέπε τμήμα ΙΙΙ.2).
3.4 Αποκλιμάκωση (ΒΑΣ 9)
Η Αποκλιμάκωση είναι μέρος της διαχείρισης ανθρωπίνου δυναμικού και υλικών πόρων, αποτελεί το τελευταίο στάδιο των επιχειρήσεων έκτακτης ανάγκης και αναφέρεται στην σταδιακή απομάκρυνση των δυνάμεων από τους χώρους ανάπτυξης τους και όλες τις σχετικές δράσεις. Στο παρόν τμήμα αναφέρονται και για τις τρεις κατηγορίες πόρων οι Δ/νσεις ή τα όργανα που είναι αρμόδια για την αποκλιμάκωση και αντιμετωπίζονται τα ακόλουθα θέματα:
         εισήγηση για την αποκλιμάκωση (ορισμός υπευθύνου και διαδικασίας)
         απόφαση για την αποκλιμάκωση (ορισμός υπευθύνου και διαδικασίας)
         αποκατάσταση και απόδοση
*   του χώρου δράσης των επιχειρησιακών δυνάμεων (π.χ. από απόνερα από την διαδικασία απορρύπανσης/απολύμανσης πολιτών , κλπ)
*   των χώρων που χρησιμοποιήθηκαν καθ' οιονδήποτε τρόπο για να εξυπηρετήσουν τις επιχειρησιακές ανάγκες του Φορέα Σχεδίασης (π.χ. προσωρινή εναπόθεση άλατος σε χώρους, όπως πρανή οδών, που κρίθηκε αναγκαίο κατά την εξέλιξη επιχειρήσεων αλλά δεν πληρούσαν τις κατάλληλες προδιαγραφές, κλπ) και
*   των χώρων υποδοχής των πληγέντων στον κύριο αυτών (ορισμός υπευθύνου και διαδικασίας). Οι διαδικασίες και τα σχετικά έντυπα παρατίθενται σε παράρτημα.
3.5 Καταγραφή και αποτίμηση έργου (ΣΟ 9)
Στο παρόν τμήμα
         αναφέρονται οι αρμόδιες Δ/νσεις για την καταγραφή και αποτίμηση έργου των τριών κατηγοριών πόρων που διαχειρίζεται ο Φορέας Σχεδίασης
         περιγράφεται σε γενικές γραμμές η ακολουθούμενη διαδικασία με την οποία γίνεται η καταγραφή και ακολούθως η αποτίμηση των ποιοτικών και των ποσοτικών στοιχείων της απασχόλησης προσωπικού και μέσων καθώς και του παρασχεθέντος έργου (π.χ. αριθμός πληθυσμού που εκκενώθηκε, κλπ) ανά δράση και φάση επιχειρήσεων.
Η διαδικασία και τα σχετικά έντυπα παρατίθενται σε παράρτημα.
Η ανταλλαγή πληροφοριών και στοιχείων μεταξύ των εμπλεκομένων Υπηρεσιών έχει ιδιαίτερη σημασία για την διαμόρφωση ολοκληρωμένης εικόνας για την διαχείριση της έκτακτης ανάγκης.
Η καταγραφή και η αποτίμηση του έργου εξασφαλίζει την συλλογή ολοκληρωμένων και συγκεντρωτικών στοιχείων που είναι απαραίτητα
         για την κατάρτιση του φακέλου καταστροφής (Ν.3013/2002, αρθ. 6, παρ. στ) και
         για την αναθεώρηση του σχεδίου (βλ. Τμήμα V.3).
4. Κατευθυντήριες οδηγίες και διαδικασίες επιχειρήσεων (ΒΑΣ 4)
Στα ακόλουθα τμήματα του σχεδίου αναπτύσσονται οι υπόλοιπες λειτουργίες του συστήματος κινητοποίησης πολιτικής προστασίας που είναι απαραίτητες για την επίτευξη του σκοπού του Φορέα Σχεδίασης και για την υλοποίηση των δράσεων που τις συνιστούν είναι απαραίτητη η έκδοση κατευθυντήριων οδηγιών που θα ακολουθηθούν από τις αρμόδιες υπηρεσίες.
Οι λειτουργίες κατατάσσονται σε δύο κατηγορίες:
         λειτουργίες για τις οποίες ο Φορέας Σχεδίασης είναι αρμόδιος για την έκδοση κατευθυντήριων οδηγιών και για την υλοποίηση συγκεκριμένων δράσεων σε κάποια(ες) από τις φάσεις του συστήματος κινητοποίησης πολιτικής προστασίας και
         λειτουργίες για τις οποίες ο Φορέας Σχεδίασης είναι αρμόδιος μόνο για την έκδοση κατευθυντήριων οδηγιών προς τις αρμόδιες, για την υλοποίηση των δράσεων, υπηρεσίες.
Ο παραπάνω διαχωρισμός πρέπει να είναι σαφής για την αποφυγή παρανοήσεων σχετικών με το περιεχόμενο του σχεδίου.
Οι κατευθυντήριες οδηγίες (Κ.Ο.) περιγράφουν και αναλύουν την ενδεδειγμένη μεθοδολογία για την υλοποίηση δράσεων από τις αρμόδιες υπηρεσίες του Φορέα Σχεδίασης ή άλλων Φορέων. Δύνανται να έχουν διαφορετική μορφή κατά περίπτωση και να βασίζονται ή/και να περιλαμβάνουν έναν αριθμό από οδηγίες, διαδικασίες, εργαλεία και μέσα εφαρμογής, κοινώς παραδεκτά τα οποία αποδέχεται και ακολουθεί η Διοίκηση όπως:
         Διεθνή ή εθνικά πρότυπα
         Πρότυπες επιχειρησιακές διαδικασίες (Standard Operating Procedures, SOP)
         Βοηθήματα (εγχειρίδια) εκτέλεσης εργασιών (Job aids)
         Πίνακες (Κατάλογους) ελέγχου (Checklists)
         Εποπτικά μέσα παρουσίασης πληροφορίας (διαγράμματα, πίνακες, καταλόγους, οργανογράμματα, κλπ)
         Έντυπα καταγραφής και σύνθετα έντυπα
         Χάρτες, κλπ
Κατά κανόνα, η έκδοση Κ.Ο. αποτελεί αρμοδιότητα των Υπηρεσιών της κεντρικής Διοίκησης. Η υλοποίηση τους δύναται να αποτελεί αρμοδιότητα συγκεκριμένων υπηρεσιών της Κεντρικής διοίκησης, των αποκεντρωμένων υπηρεσιών, των υπηρεσιών των Περιφερειών και των ΟΤΑ Α' και
Β' βαθμού.
Στις κατευθυντήριες οδηγίες πρέπει να ορίζεται ποιος είναι αρμόδιος για την ανάπτυξη και έκδοση κάθε εργαλείου εφαρμογής.
Σημειώνεται ότι για να είναι αποτελεσματικά τα διάφορα εργαλεία εφαρμογής που θα αναπτύξουν οι υπηρεσίες (του Φορέα Σχεδίασης ή μη) για την υλοποίηση των διαφόρων δράσεων πρέπει να είναι τα κατάλληλα για την εκάστοτε δράση.
Δεδομένου ότι η υλοποίηση ορισμένων λειτουργιών αλλά ακόμη και ορισμένων δράσεων απαιτεί την συνεργασία μεταξύ διαφόρων Φορέων Σχεδίασης είναι ιδιαίτερα σημαντικό, σε συνδυασμό με τα αναφερθέντα στα τμήματα II.4.5 και II.4.6, οι συγκεκριμένες απαιτήσεις να λαμβάνονται σαφώς υπ' όψιν στην κατάστρωση των κατευθυντήριων οδηγιών. Είναι επιθυμητό επομένως για κάθε τέτοιο θέμα να καταβάλλεται κάθε δυνατή προσπάθεια ούτως ώστε να εκδίδεται μία και μόνο κατευθυντήρια οδηγία κοινώς αποδεκτή από όλους τους εμπλεκόμενους Φορείς.
Στα ακόλουθα τμήματα για κάθε λειτουργία αναφέρονται
         οι υπηρεσίες του Φορέα Σχεδίασης που είναι αρμόδιες για την έκδοση κατευθυντήριων οδηγιών για τις δράσεις που συνιστούν την λειτουργία
         οι υπηρεσιακές μονάδες στις οποίες απευθύνονται οι Κ.Ο., οι οποίες δηλαδή τις χρησιμοποιούν για την υλοποίηση των αρμοδιοτήτων τους και
         οι κατευθυντήριες οδηγίες (Κ.Ο.) και οι τομείς ή τα θέματα που καλύπτουν. Οι Κ.Ο. παρατίθενται πάντοτε σε παράρτημα.
Επισημαίνεται ότι ο κάθε Φορέας Σχεδίασης αναπτύσσει κατευθυντήριες οδηγίες μόνο για επιχειρήσεις στις οποίες έχει κύριο ή υποστηρικτικό ρόλο (κατά το μέρος που του αντιστοιχεί όπως έχει ήδη αναφερθεί στα τμήματα II.4.4 - II.4.6) και τις οποίες θα υλοποιήσει με τους αναφερόμενους στο τμήμα ΙΙΙ.3 πόρους.
4.1.          Έλεγχος και καταστολή καταστροφικού φαινομένου (ΒΑΣ 15, ΒΑΣ 16)
Στην λειτουργία του Ελέγχου και καταστολής καταστροφικού φαινομένου περιλαμβάνονται δράσεις όπως πυρόσβεση, έρευνα και διάσωση (σε αστικό, θαλάσσιο, ορεινό περιβάλλον), τήρηση της τάξης, κλπ. Κατά κανόνα οι δράσεις αυτές αποτελούν, σύμφωνα με το θεσμικό πλαίσιο που καθορίζει την λειτουργία τους, την κύρια αποστολή συγκεκριμένων Φορέων [όπως Έρευνα και διάσωση σε αστικό περιβάλλον (αρμοδιότητα του Πυροσβεστικού Σώματος), τήρηση της τάξης (αρμοδιότητα της Ελληνικής Αστυνομίας), κλπ]. Στο παρόν τμήμα αναφέρονται:
         οι υπηρεσιακές μονάδες που είναι αρμόδιες για την έκδοση κατευθυντήριων οδηγιών για την υλοποίηση των παραπάνω δράσεων
         οι υπηρεσιακές μονάδες στις οποίες απευθύνονται οι Κ.Ο., οι οποίες δηλαδή τις χρησιμοποιούν για την υλοποίηση των αρμοδιοτήτων τους.
         οι Κ. Ο. και τα θέματα που καλύπτουν (τα πλήρη κείμενα εάν κριθεί απαραίτητο δύναται να παρατίθενται σε παράρτημα).
Οι Φορείς που είναι αρμόδιοι για την υλοποίηση κάθε μίας από τις παραπάνω δράσεις και οι αρμόδιες Δ/νσεις για την έκδοση των σχετικών Κ. Ο. πρέπει να δίνουν ιδιαίτερη σημασία στον σαφή προσδιορισμό του είδους της υποστήριξης που είναι πιθανόν να χρειαστούν από άλλους Φορείς (συμβατότητα μέσων και υλικών, κλπ).
4.2.          Διαχείριση χώρου καταστροφής, Ασφάλεια Προσωπικού Επέμβασης και Μέσων (ΒΑΣ 19, ΒΑΣ 20, ΣΟ 10)
Η Διαχείριση του χώρου της καταστροφής αναφέρεται στον καθορισμό των ζωνών επέμβασης των ομάδων που εκτελούν τις διάφορες δράσεις και των σχετικών περιμέτρων ασφαλείας καθώς επίσης και στον καθορισμό της χωροθέτησης συγκεκριμένων περιοχών/δομών όπου υλοποιούνται συγκεκριμένες δράσεις ή που είναι απαραίτητες για την διοίκηση, τον έλεγχο και τον συντονισμό των δυνάμεων στο πεδίο.
Στο παρόν τμήμα είναι σκόπιμο τα παραπάνω να αναπαρίστανται σε ένα σχεδιάγραμμα. Η παράθεση του σχεδιαγράμματος βελτιώνει την κατανόηση μεταξύ των εμπλεκομένων σημαντικά.
Η ασφάλεια του προσωπικού επέμβασης αναφέρεται στον εξοπλισμό που πρέπει να χρησιμοποιηθεί και στις διαδικασίες που πρέπει να τηρηθούν ώστε, κατά την διάρκεια της υλοποίησης των προβλεπόμενων δράσεων, να μην δημιουργείται κίνδυνος για την ζωή και την υγεία του προσωπικού επέμβασης αλλά και να αποφεύγονται κατά το δυνατόν οι ζημίες στις υποδομές και το περιβάλλον.
Στο παρόν τμήμα αναφέρονται
•   οι υπηρεσιακές μονάδες ή τα όργανα (διυπηρεσιακά ή μη) τα οποία είναι θεσμικά αρμόδια για την έκδοση των απαραίτητων κατευθυντήριων οδηγιών για την διαχείριση του χώρου καταστροφής και την εξασφάλιση της ασφάλειας του Προσωπικού Επέμβασης και των μέσων κατά την διάρκεια υλοποίησης δράσεων όπως:
*   Έλεγχος και καταστολή του καταστροφικού φαινομένου
*   Έρευνα και διάσωση εγκλωβισμένων
*   Έρευνα και ανάσυρση θανόντων
*   Τήρηση της τάξης
*   Απορρύπανση/απολύμανση πληγέντων
*   Απομόνωση κοινού και περιοχών
*   Καταστροφή φυτικού ή ζωικού κεφαλαίου
*   Προνοσοκομειακή περίθαλψη και διακομιδή θυμάτων
*   Νοσοκομειακή περίθαλψη (λειτουργία μονάδων απομόνωσης, κλπ), κλπ
         οι υπηρεσιακές μονάδες στις οποίες απευθύνονται οι Κ.Ο., οι οποίες δηλαδή τις χρησιμοποιούν για την υλοποίηση των αρμοδιοτήτων τους.
         οι Κ.Ο. για όποιες από τις παραπάνω δράσεις πρέπει να πραγματοποιηθούν στα πλαίσια του παρόντος σχεδίου και έχουν καταγραφεί στα τμήματα II.4.4 - II.4.6. Τα πλήρη κείμενα παρατίθενται σε παράρτημα.
Οι κατευθυντήριες οδηγίες πραγματεύονται θέματα όπως:
•   Εκτίμηση κατάστασης και προσέγγιση στον χώρο της καταστροφής.
         Διαχείριση χώρου καταστροφής (ορισμός ζωνών προστασίας, περίμετροι ασφαλείας, κλπ)
         Είδη, προδιαγραφές και επιλογή Ατομικού (Προσωπικού) Προστατευτικού Εξοπλισμού [ΑΠΕ ή ΠΠΕ].
         Είδη, προδιαγραφές και επιλογή Ατομικού (Προσωπικού) Προστατευτικού Εξοπλισμού [ΑΠΕ ή ΠΠΕ] μελών εθελοντικών ομάδων.
         Απολύμανση προσωπικού και μέσων.
         Είδη, προδιαγραφές και λειτουργία εξειδικευμένων υποδομών.
         Χρήση μέσων και συντήρηση τους μετά την επέμβαση.
         Περιορισμοί στην χρήση ουσιών (σε σχέση με την προστασία του προσωπικού και του περιβάλλοντος), κλπ.
Στα πλαίσια της διαχείρισης του χώρου της καταστροφής ιδιαίτερη σημασία έχει, στις περιπτώσεις βεβαίως που αυτό απαιτείται, η φύλαξη του χώρου και ο ορισμός της υπεύθυνης προς τούτο υπηρεσίας.
Η διαφύλαξη του χώρου της καταστροφής είναι ιδιαίτερα σημαντικό θέμα για το συντονισμό με την εφαρμογή των σχεδίων των ανακριτικών ή διερευνητικών αρχών (βλ. τμήμα II.4.7). Όπως στην περίπτωση των δασικών πυρκαγιών η φύλαξη του σημείου έναρξης της πυρκαγιάς για συλλογή στοιχείων από τις ανακριτικές αρχές, σε αεροπορικά ατυχήματα η φύλαξη του απαραίτητου χώρου της ατυχήματος ούτως ώστε η Επιτροπή Διερεύνησης Αεροπορικών Ατυχημάτων να συλλέξει τα απαραίτητα στοιχεία, κλπ.
Σημειώνεται ότι η ασφάλεια του Προσωπικού Επέμβασης και Μέσων και η διαχείριση του χώρου της καταστροφής είναι άρρηκτα συνυφασμένη με την προστασία του κοινού (βλ. τμήμα IH.4.3).
Δεδομένης της θεμελιώδους σημασίας που έχει η διασφάλιση της ακεραιότητας του προσωπικού επέμβασης επισημαίνεται η ιδιαίτερη σημασία που έχει ο ορισμός υπεύθυνου για τον έλεγχο της τήρησης, κατά την διάρκεια της υλοποίησης της δράσης, των οριζόμενων στις κατευθυντήριες οδηγίες. Κατά κανόνα η ανωτέρω αρμοδιότητα ασκείται από τον επικεφαλής των δυνάμεων επέμβασης.
Οι κατευθυντήριες οδηγίες πρέπει να στηρίζονται στην εθνική και κοινοτική νομοθεσία και να λαμβάνουν υπ' όψιν την ανάλυση κινδύνου για τις συγκεκριμένες δράσεις και την διεθνή πρακτική. Ιδιαίτερη σημασία έχει η παρακολούθηση των διεθνών εξελίξεων ως προς τα υλικά, μέσα και τις τεχνολογίες που είναι διαθέσιμες και επιχειρησιακά κατάλληλες καθώς και ο καθορισμός της διαδικασίας επικαιροποίησης των Κ.Ο.
4.3. Ενημέρωση, Προστασία του Κοινού και Σχέσεις με τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, Μ.Μ.Ε. (ΒΑΣ 10, ΒΑΣ 18, ΒΑΣ 19, ΒΑΣ 20)
Οι τρεις αυτές σημαντικές λειτουργίες χαρακτηρίζονται από μία ουσιαστική συνάφεια και απαιτούν συνέργεια. Για αυτό τον λόγο παρουσιάζονται σαν μία δέσμη λειτουργιών στο ίδιο τμήμα του σχεδίου.
4.3.1. Προστασία του κοινού
Η λειτουργία της προστασίας του κοινού συνίσταται στην εκτίμηση της κατάστασης, εισήγηση, λήψη απόφασης και ακολούθως υλοποίηση των απαραίτητων δράσεων για την προστασία της υγείας και της ζωής των πολιτών από το κίνδυνο στον οποίο έχει ήδη εκτεθεί ή εκτιμάται ότι δύναται να εκτεθεί. Περιλαμβάνει τα όργανα, συστήματα και διαδικασίες που είναι απαραίτητα για την υλοποίηση των παραπάνω.
Η προστασία του κοινού επιτυγχάνεται με την υλοποίηση ενός τουλάχιστον από τα παρακάτω :
         Απαγόρευση ή περιορισμός κυκλοφορίας
         Εκκένωση της άμεσης περιοχής της καταστροφής και μεταφορά σε ασφαλή χώρο
         Ευρεία ή μεγάλης έκτασης εκκένωση και μεταφορά σε ασφαλή χώρο
         Εγκλεισμός/παραμονή σε κλειστούς προστατευόμενους χώρους
         Απομόνωση - περιορισμός κοινού
         Απαγόρευση κατανάλωσης συγκεκριμένων προϊόντων
Σημειώνεται ότι η προστασία του κοινού είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την διαχείριση του χώρου της καταστροφής δηλαδή με τον ορισμό ζωνών προστασίας και την τήρηση σχετικών περιμέτρων ασφαλείας (βλέπε τμήμα ΙΙΙ.4.2).
Είναι προφανές ότι η απόφαση για την μία ή την άλλη επιλογή για την προστασία του κοινού διαφοροποιείται ανάλογα με τις ειδικές συνθήκες που προσδιορίζουν την εκάστοτε κατάσταση προς αντιμετώπιση. Για αυτόν το λόγο ιδιαίτερη σημασία έχει η έκδοση κατευθυντήριων οδηγιών για την υποβοήθηση των αρμοδίων οργάνων ή προσώπων στο έργο της εισήγησης και της λήψης απόφασης. Στο παρόν τμήμα
•   αναφέρονται οι υπηρεσιακές μονάδες ή τα διυπηρεσιακά όργανα που είναι αρμόδια για την έκδοση κατευθυντήριων οδηγιών για την:
*   εκτίμηση της κατάστασης, την εισήγηση και την λήψη απόφασης για το είδος της
δράσης προστασίας κοινού
*   υλοποίηση των δράσεων για την εφαρμογή της απόφασης (βλ. και τμήμα ΙΙΙ.4.1)
•   αναφέρονται οι υπηρεσιακές μονάδες (βλέπε τμήμα ΙΙΙ.2) στις οποίες απευθύνονται οι Κ.Ο., οι οποίες δηλαδή τις χρησιμοποιούν για την υλοποίηση των αρμοδιοτήτων τους.
•    αναφέρονται οι Κ. Ο. (τα πλήρη κείμενα παρατίθενται σε παράρτημα). Στις κατευθυντήριες οδηγίες πρέπει να:
         αναφέρονται και να αναλύονται επακριβώς οι ενδεδειγμένες επιλογές για την προστασία του κοινού από τον συγκεκριμένο κίνδυνο.
         περιγράφεται και να αναλύεται η μεθοδολογία και η διαδικασία για την εκτίμηση της κατάστασης και την λήψη της σχετικής απόφασης (π. χ. φύση του κινδύνου, συλλογή στοιχείων, τα χαρακτηριστικά του κοινού, το διαθέσιμο χρονικό διάστημα, απαραίτητοι και διαθέσιμοι πόροι για την υλοποίηση της κάθε επιλογής).
         προσδιορίζονται και να καταγράφονται οι απαραίτητες δράσεις και οι βασικοί παράμετροι για την υλοποίηση κάθε επιλογής από τις αρχές και το κοινό.
         περιγράφεται και να αναλύεται η μεθοδολογία και η διαδικασία για την λήψη της απόφασης άρσης ισχύος της αποφασισθείσας επιλογής. Ιδιαίτερη σημασία πρέπει να δίνεται στην εκτίμηση της χρονικής διάρκειας ισχύος της επιλογής και στην επιστροφή του πληθυσμού στον χώρο διαμονής του, καθόσον συνδέεται με θέματα διοικητικής μέριμνας (βλ. τμήμα ΙΙΙ.4.4).
Η προστασία του κοινού απαιτεί την υλοποίηση των αποφάσεων που έχουν ληφθεί για αυτό το σκοπό από τα αρμόδια όργανα. Ιδιαίτερα σημαντική για την επίτευξη του σκοπού της λειτουργίας Προστασία του κοινού είναι η υλοποίηση των ενδεδειγμένων δράσεων από το κοινό η οποία εξαρτάται από τις δράσεις της λειτουργίας της Ενημέρωσης του κοινού και της λειτουργίας Σχέσεις με τα ΜΜΕ.
4.3.2 Ενημέρωση του κοινού
Η λειτουργία της Ενημέρωσης του κοινού περιλαμβάνει το σύνολο των απαραίτητων διεργασιών, διαδικασιών, οργάνων και συστημάτων που χρησιμοποιούνται για την έγκαιρη παροχή στους πολίτες ακριβούς και χρήσιμης πληροφορίας καθώς και οδηγιών για την ενδεδειγμένη συμπεριφορά σε μία κατάσταση ετοιμότητας ή/και κατάσταση έκτακτης ανάγκης.
Οι παρεχόμενες οδηγίες αποσκοπούν στο να προκαλέσουν την ενδεδειγμένη συμπεριφορά των πολιτών για την αποτροπή ή την ελαχιστοποίηση της έκθεσης τους σε κίνδυνο σε μία κατάσταση ετοιμότητας ή/και κατάσταση έκτακτης ανάγκης.
Σημειώνεται ότι στην λειτουργία ενημέρωσης του κοινού μετά την καταστροφή περιλαμβάνεται και η κάλυψη των αναγκών πληροφόρησης των πολιτών σχετικά με την κατάσταση συγγενών ή φίλων οι οποίοι έχουν εμπλακεί ή πιστεύεται ότι έχουν εμπλακεί στο καταστροφικό φαινόμενο. Καθόσον πολλές διαφορετικές υπηρεσίες είναι κάτοχοι των σχετικών πληροφοριών απαιτείται η καλή συνεργασία των αρμόδιων Φορέων για τις λειτουργίες Διοικητική Μέριμνα πληγέντων (τμήμα ΙΙΙ.4.4), Δημόσια Υγεία και Υγειονομικές Υπηρεσίες (τμήμα III.4.6) και Ιατροδικαστική Υποστήριξη (τμήμα III.4.7). Στο παρόν τμήμα
•   αναφέρονται οι αρμόδιες υπηρεσιακές μονάδες ή τα αρμόδια υπηρεσιακά όργανα για την έκδοση κατευθυντήριων οδηγιών ούτως ώστε να επιτευχθεί:
*   η ακριβής, χρήσιμη, συνοπτική και έγκαιρη ενημέρωση του κοινού στην κατάσταση
ετοιμότητας ή/και κατάσταση έκτακτης ανάγκης
*   η κάλυψη των αναγκών πληροφόρησης των πολιτών σχετικά με την κατάσταση συγγενών ή φίλων οι οποίοι έχουν εμπλακεί ή πιστεύεται ότι έχουν εμπλακεί στο καταστροφικό φαινόμενο
         αναφέρονται οι υπηρεσιακές μονάδες στις οποίες απευθύνονται οι Κ.Ο., (οι οποίες δηλαδή τις χρησιμοποιούν για την υλοποίηση των αρμοδιοτήτων τους)
         αναφέρονται οι Κ. Ο. (τα πλήρη κείμενα παρατίθενται σε παράρτημα).
Οι κατευθυντήριες οδηγίες οφείλουν να διαφοροποιούν τις ενέργειες ενημέρωσης κοινού στις ακόλουθες περιπτώσεις:
         ενημέρωση για επικείμενες καταστροφές (ενίοτε αναφέρεται και ως έγκαιρη προειδοποίηση του κοινού)
         ενημέρωση για καταστροφές με περιορισμένο χρονικό διάστημα για αντίδραση
         ενημέρωση μετά την καταστροφή.
Σημειώνεται ότι οι ενέργειες ενημέρωσης σε όλες τις παραπάνω περιπτώσεις πρέπει να βασίζονται και να ευρίσκονται σε συμφωνία με τις δράσεις ενημέρωσης που πραγματοποιούνται κατά την φάση της πρόληψης από όλες τις εμπλεκόμενες υπηρεσίες.
Στις κατευθυντήριες οδηγίες ορίζονται οι αρμόδιοι (υπηρεσιακές μονάδες, υπηρεσιακά όργανα ή πολιτικοί προϊστάμενοι) στα διάφορα επίπεδα διοίκησης, ελέγχου και συντονισμού (τμήμα ΙΙΙ.2) για την:
         εκτίμηση/αξιολόγηση της κατάστασης και την εισήγηση για το περιεχόμενο της ενημέρωσης και το μέσο με το οποίο θα πραγματοποιηθεί η ενημέρωση
         λήψη απόφασης για το περιεχόμενο της ενημέρωσης και το μέσο με το οποίο θα πραγματοποιηθεί η ενημέρωση
         υλοποίηση των δράσεων για την εφαρμογή της απόφασης
Τονίζεται ιδιαίτερα ότι η απόφαση για την ενημέρωση του κοινού πρέπει να κοινοποιείται έγκαιρα και σε όλες τις εμπλεκόμενες υπηρεσίες (που δεν έχουν συμμετάσχει στην διαδικασία λήψης της απόφασης) για την αποφυγή τυχόν συγχύσεων, επαναλήψεων ή/και αντιφάσεων που θα έχουν ως αποτέλεσμα την μείωση της αποτελεσματικότητας των αποφασισθέντων μέτρων.
Στις κατευθυντήριες οδηγίες
         καταγράφονται οι διάφοροι μέθοδοι και τα μέσα που δύνανται να χρησιμοποιηθούν για την ενημέρωση του κοινού και οι αντίστοιχοι περιορισμοί τους
         προσδιορίζονται οι διάφορες κατηγορίες κοινού (παιδιά, ηλικιωμένοι, έγκυες, άτομα με ειδικές ανάγκες, αλλοδαποί, τουρίστες, κλπ), οι ιδιαιτερότητες της κάθε κατηγορίας σχετικά με την ενημέρωση και προτείνονται οι μέθοδοι αντιμετώπισης αυτών
         δίνονται τα βασικά απαραίτητα χαρακτηριστικά και περιγράφεται το περιεχόμενο των ανακοινώσεων προς το κοινό και τα Μ.Μ.Ε. Εάν κρίνεται σκόπιμο είναι δυνατόν να παρατίθενται πρότυπες ανακοινώσεις σε παράρτημα
•   συγκεκριμενοποιούνται οι διαφοροποιήσεις στην λειτουργία της ενημέρωσης ανάλογα με την μέθοδο που έχει επιλεγεί για την προστασία του κοινού. Ειδικά για την κάλυψη των αναγκών πληροφόρησης των πολιτών σχετικά με την κατάσταση συγγενών ή φίλων οι οποίοι έχουν εμπλακεί ή πιστεύεται ότι έχουν εμπλακεί στο καταστροφικό φαινόμενο, στις σχετικές κατευθυντήριες οδηγίες:
         ορίζονται οι αρμόδιες υπηρεσίες που συμμετέχουν στο ολοκληρωμένο μηχανισμό συλλογής, επεξεργασίας και ανακοίνωσης στοιχείων απωλειών ζωής και υγείας καθώς και αγνοουμένων υγιών επιζώντων
         καθορίζεται η ροή των πληροφοριών και οι επί μέρους σχετικές διαδικασίες που ακολουθούνται
         δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στις ειδικότερες ανάγκες που πρέπει να καλυφθούν στην περίπτωση που εμπλέκονται αλλοδαποί υπήκοοι.
4.3.3 Σχέσεις με τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης (Μ.Μ.Ε.)
Οι σχέσεις με τα Μ.Μ.Ε. αναφέρονται:
στη συνεργασία των αρμόδιων οργάνων του Φορέα Σχεδίασης με τα Μ.Μ.Ε. με σκοπό την παροχή ακριβούς, χρήσιμης και έγκαιρης ενημέρωσης στο κοινό και
         στην παρακολούθηση από τα αρμόδια όργανα του τρόπου με τον οποίο παρουσιάζουν τα Μ. Μ. Ε. την κατάσταση και στην εκτίμηση της επίπτωσης της «εικόνας» αυτής στην λειτουργία της ενημέρωσης του κοινού
σε όλες τις φάσεις κινητοποίησης του συστήματος πολιτικής προστασίας. Στο παρόν τμήμα αναφέρονται
         οι αρμόδιες υπηρεσιακές μονάδες ή τα αρμόδια υπηρεσιακά όργανα για την έκδοση κατευθυντήριων οδηγιών για τα παραπάνω
         οι υπηρεσιακές μονάδες στις οποίες απευθύνονται οι Κ.Ο., (οι οποίες δηλαδή τις χρησιμοποιούν για την υλοποίηση των αρμοδιοτήτων τους)
         αναφέρονται οι Κ. Ο. (τα πλήρη κείμενα παρατίθενται σε παράρτημα).
Στις κατευθυντήριες οδηγίες πρέπει να αναφέρονται οι αρμόδιες για την υλοποίηση των δράσεων μονάδες και κατ' ελάχιστον να λαμβάνεται υπ' όψιν ο διαθέσιμος χρόνος για τις ανακοινώσεις, η συνέπεια των ανακοινώσεων και η διαφορετική προσέγγιση των διαφόρων ομάδων του κοινού.
Σημειώνεται ότι έχει ιδιαίτερη σημασία ο Φορέας Σχεδίασης να ομιλεί με «μία φωνή» στα Μ. Μ. Ε., αλλά και να ευρίσκεται σε συνεργασία με όλους τους άλλους εμπλεκόμενους Φορείς για να επιτευχθεί η δημιουργία μίας και μοναδικής συνολικής εικόνας αντιμετώπισης της κατάστασης προς το κοινό.
Σχετικά με την παρακολούθηση του τρόπου με τον οποίο παρουσιάζουν τα Μ.Μ.Ε. την κατάσταση και στην εκτίμηση της επίπτωσης της «εικόνας» αυτής στην λειτουργία της ενημέρωσης του κοινού πρέπει να δίνεται ιδιαίτερη σημασία στον σαφή ορισμό της ροής πληροφορίας μεταξύ των οργάνων συλλογής και ανάλυσης πληροφορίας και των προσώπων/οργάνων που είναι αρμόδια (συνήθως τα πρόσωπα ή όργανα Διοίκησης, Ελέγχου και Συντονισμού Επιχειρήσεων) για την λήψη αποφάσεων σχετικά με την ενημέρωση του κοινού.
4.4 Διοικητική Μέριμνα πληγέντων (ΒΑΣ 11, ΒΑΣ 13, ΒΑΣ 14, ΒΑΣ 17, ΒΑΣ 25, ΣΟ 9)
Η λειτουργία της Διοικητικής μέριμνας περιλαμβάνει τα όργανα, τα συστήματα και τις διαδικασίες για την υλοποίηση δράσεων για την κάλυψη των βασικών αναγκών των πληγέντων όσον αφορά στην στέγαση, διατροφή, ένδυση, θέρμανση, φωτισμό, ύδρευση, αποχέτευση, επικοινωνίες, υγειονομική υποστήριξη, εκπαίδευση και φύλαξη παιδιών, μετακινήσεις, ασφάλεια, υπηρεσίες ταχυδρομείου, πρόνοια, οικονομικές ενισχύσεις, κλπ.
Σημειώνεται ότι, κατά το σχεδιασμό για τα θέματα διοικητικής μέριμνας, πρέπει να ληφθούν ιδιαίτερα υπ' όψιν οι δυσλειτουργίες και η αναστάτωση που η καταστροφή είναι πιθανόν να έχει προκαλέσει στην κανονική λειτουργία των προμηθευτών όλων των παραπάνω αγαθών και υπηρεσιών (π. χ. αναζήτηση προμηθευτών από τις μη πληγείσες περιοχές ή με πανελλαδική εμβέλεια, κλπ). Στο παρόν τμήμα
         αναφέρονται οι αρμόδιες Δ/νσεις για την έκδοση κατευθυντήριων οδηγιών, προδιαγραφών και κανονισμών για την υλοποίηση των απαραίτητων (προαναφερθέντων αλλά και άλλων κατά περίπτωση απαιτούμενων) δράσεων για την Διοικητική Μέριμνα των πληγέντων
         αναφέρονται οι αρμόδιες υπηρεσίες για την υλοποίηση των παραπάνω δράσεων
         παρατίθεται η προτεινόμενη μεθοδολογία με την οποία οι αρμόδιες υπηρεσίες προβαίνουν στην εκτίμηση καθώς και στην ιεράρχηση των αναγκών των πληγέντων και
         αναφέρονται απλώς (παρατίθενται υποχρεωτικά σε παράρτημα) οι κατευθυντήριες οδηγίες, προδιαγραφές και κανονισμοί για την υλοποίηση των απαραίτητων (προαναφερθέντων αλλά και άλλων κατά περίπτωση απαιτούμενων) δράσεων για την Διοικητική Μέριμνα των πληγέντων (π.χ. για την επιλογή και την λειτουργία χώρων προσωρινής στέγασης (καταυλισμών), κέντρων υποδοχής συγγενών θυμάτων, επιζησάντων κλπ).
Τονίζεται ιδιαίτερα η ανάγκη για την ταχεία και κατά το δυνατόν ορθή εκτίμηση των αναγκών των πληγέντων. Επίσης λόγω του ιδιαίτερα μεγάλου αριθμού Φορέων που εμπλέκονται στην Διοικητική Μέριμνα πληγέντων πρέπει να δίνεται ιδιαίτερη σημασία σε θέματα ολοκληρωμένου σχεδιασμού και ροής πληροφοριών, στον τομέα αυτό ο ρόλος της ΓΓΠΠ είναι πρωταρχικός.
4.5 Προστασία φυσικού περιβάλλοντος, φυτικού και ζωικού κεφαλαίου (ΒΑΣ 15)
Η παρούσα λειτουργία περιλαμβάνει τα όργανα, τα συστήματα και τις διαδικασίες για την υλοποίηση δράσεων που είναι απαραίτητες για την αναγνώριση και την εκτίμηση των συντελεσθέντων ή/και των εν δυνάμει επιπτώσεων καθώς και την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος καθώς και του φυτικού και του ζωικού κεφαλαίου από τις άμεσες και έμμεσες επιπτώσεις του καταστροφικού φαινομένου.
Για τον σκοπό αυτό υλοποιούνται συνήθως δράσεις για την:
         δειγματοληψία
         εργαστηριακή ανάλυση
         καραντίνα - απομόνωση του μέρους του ζωικού και φυτικού κεφαλαίου που έχει μολυνθεί
         προστασία του μη μολυνθέντος ζωικού και φυτικού κεφαλαίου
         συλλογή, μεταφορά και καταστροφή μολυσμένων φυτών και ζώων, κλπ
Ιδιαίτερη σημασία πρέπει να δίνεται σε ότι αφορά στην προστασία των υδάτινων πόρων καθώς και στην προστασία ευαίσθητων περιβαλλοντικά περιοχών, προστατευόμενων περιοχών καθώς και απειλούμενων ειδών φυτών και ζώων [όπως π.χ. των Οικοτόπων και των Ειδών Χλωρίδας και Πανίδας που εμπίπτουν στην Οδηγία 92/43/ΕΟΚ και έχουν καταγραφεί, αναγνωριστεί και χαρτογραφηθεί στα πλαίσια του δικτύου "ΦΥΣΗ 2000"]. Στο παρόν τμήμα
         αναφέρονται οι αρμόδιες Δ/νσεις για την έκδοση κατευθυντήριων οδηγιών, προδιαγραφών και κανονισμών για την υλοποίηση των απαραίτητων (από τις προαναφερθείσες αλλά και άλλων κατά περίπτωση απαιτούμενων) δράσεων για την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος, του φυτικού και του ζωικού κεφαλαίου
         αναφέρονται οι αρμόδιες υπηρεσίες για την υλοποίηση των παραπάνω δράσεων
         αναφέρονται οι Κ. Ο. για την υλοποίηση των παραπάνω δράσεων (τα πλήρη κείμενα παρατίθενται σε παράρτημα).
Στις κατευθυντήριες οδηγίες ορίζονται οι αρμόδιοι (υπηρεσιακές μονάδες, υπηρεσιακά όργανα ή πολιτικοί προϊστάμενοι) στα διάφορα επίπεδα διοίκησης, ελέγχου και συντονισμού (τμήμα III.2) για την:
         εκτίμηση/αξιολόγηση της κατάστασης και την εισήγηση για τα σχετικά μέτρα αντιμετώπισης
         λήψη απόφασης
         υλοποίηση των δράσεων για την εφαρμογή της απόφασης (έχουν αναφερθεί στα τμήματα II.4.4 - II.4.6)
Στις κατευθυντήριες οδηγίες πρέπει να δίνεται ιδιαίτερη σημασία στην εκτίμηση των πόρων και του χρόνου που απαιτείται για την πραγματοποίηση των εργαστηριακών αναλύσεων, στις προδιαγραφές για την συλλογή και μεταφορά του μολυνθέντος ζωικού και φυτικού κεφαλαίου, στις προδιαγραφές για τους χώρους καταστροφής του μολυνθέντος ζωικού και φυτικού κεφαλαίου, στα θέματα ασφάλειας του προσωπικού (βλ. III.4.2), στον καθορισμό των προϋποθέσεων για την ανάθεση συγκεκριμένων έργων σε τρίτους, στην αναγνώριση των δυνατοτήτων του μηχανισμού και επομένως των περιπτώσεων που θα απαιτηθεί διεθνής συνδρομή, κλπ.
Οι κατευθυντήριες οδηγίες πρέπει να στηρίζονται στην εθνική και κοινοτική νομοθεσία και να λαμβάνουν υπ' όψιν την ανάλυση κινδύνου και την διεθνή πρακτική. Ιδιαίτερη σημασία έχει ο καθορισμός της διαδικασίας επικαιροποίησης τους.
Τονίζεται ιδιαίτερα ότι δεδομένης της επίδρασης που δύναται να έχει η ρύπανση του περιβάλλοντος και η ρύπανση ή μόλυνση του φυτικού και ζωικού κεφαλαίου στην υγεία του πληθυσμού πρέπει να επιδιώκεται κατά την σύνταξη των Κ.Ο. η αναγνώριση των σημείων που κατά την εφαρμογή των Κ.Ο. θα απαιτηθεί συνεργασία με άλλους φορείς και κυρίως με τους φορείς που είναι αρμόδιοι για την σύνταξη και εφαρμογή των Κ.Ο. για τις δράσεις της λειτουργίας III.4.6 (δημόσια υγεία) αλλά και της προστασίας και ενημέρωσης κοινού (βλ. τμήμα III.4.3).
Για καταστροφές (όπως π.χ. η γρίπη των πτηνών) οι οποίες ρυθμίζονται από ειδικότερες νομοθεσίες [ΥΑ Αριθ. 279719, «Εφαρμογή των σχεδίων επείγουσας επέμβασης για την γρίπη των ορνίθων και την ψευδοπανώλη των πτηνών», 19 Νοεμβρίου 2004, (ΦΕΚ 1769, τ. Β', 30.11.2004)] ακολουθούνται βεβαίως τα οριζόμενα σε αυτές αλλά πρέπει να καταβάλλεται προσπάθεια να καλύπτονται όλα τα θέματα τα οποία προβλέπει η ΥΑ 1299/2003 και διευκρινίζει το παρόν εγχειρίδιο ώστε να διασφαλιστεί η διαλειτουργικότητα σε όλα τα επίπεδα διοίκησης (βλ. τμήμα ΙΙΙ.2).
Για αυτές τις περιπτώσεις στο παρόν τμήμα πρέπει να γίνεται αναφορά στα παραπάνω σχέδια και να παρατίθενται σαφώς οι δράσεις (π.χ. δειγματοληψία, εφαρμογή οριοθετημένων ζωνών προστασίας, απολύμανση, συλλογή, μεταφορά και καταστροφή υλικών υψηλού κινδύνου, κλπ) σε κάθε στάδιο επιχειρήσεων που αν και αποτελούν κύρια αρμοδιότητα των Υπηρεσιών του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων ή/και των αρμοδίων υπηρεσιών στις Περιφέρειες ή/και τους ΟΤΑ απαιτούν για την υλοποίηση τους την συνεργασία με και την υποστήριξη από τις υπόλοιπες δυνάμεις πολιτικής προστασίας. Σημειώνεται ότι είναι απολύτως απαραίτητη η σαφής και η, κατά το δυνατόν, διεξοδικότερη περιγραφή του είδους της υποστήριξης που θα απαιτηθεί για την υλοποίηση των δράσεων.
4.6 Δημόσια Υγεία και Υγειονομικές Υπηρεσίες (ΒΑΣ 10, ΒΑΣ 15, ΒΑΣ 18, ΒΑΣ 19, ΒΑΣ 20,ΒΑΣ 25)
Η λειτουργία της Δημόσιας Υγείας και των Υγειονομικών Υπηρεσιών περιλαμβάνει τα όργανα, τα συστήματα και τις διαδικασίες για όλες τις δράσεις που πρέπει να υλοποιηθούν κατά τις φάσεις της ετοιμότητας, της αντιμετώπισης και της αποκατάστασης και αποσκοπούν άμεσα και έμμεσα στην προστασία της ζωής και της υγείας του πληθυσμού. Η παρούσα λειτουργία έχει ιδιαίτερα μεγάλο εύρος (προνοσοκομειακή περίθαλψη, νοσοκομειακή περίθαλψη, κλπ) και για την υλοποίηση των δράσεων που εμπίπτουν σε αυτήν ενεργούν πολλές Υπηρεσίες και εποπτευόμενοι Οργανισμοί του Τομέα της Υγείας.
Το παρόν τμήμα του σχεδίου αναφέρεται: α) στα σχέδια που συντάσσει το Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης βάσει της ΥΑ 1299/2003 και του Ν.3370/2005 «Οργάνωση και λειτουργία των υπηρεσιών δημόσιας υγείας και λοιπές διατάξεις» [ΦΕΚ 176, τ. Α', 11 Ιουλίου 2005] ή και σε εφαρμογή άλλων ειδικότερων νομοθεσιών και β) στις κατευθυντήριες οδηγίες που εκδίδει για την σύνταξη των σχεδίων των νοσοκομείων και των Υγειονομικών Περιφερειών που προβλέπονται και συντάσσονται σύμφωνα με τα οριζόμενα στον Ν. 3329/2005 «Εθνικό Σύστημα Υγείας και
Κοινωνικής Αλληλεγγύης» [ΦΕΚ 81, τ. Α', 4 Απριλίου 2005].
Βασικός σκοπός του παρόντος τμήματος του σχεδίου είναι η διασφάλιση της διαλειτουργικότητας των παραπάνω σχεδίων με τα σχέδια που συντάσσονται για την διαχείριση των συνεπειών από καταστροφές κατ' εφαρμογή της ΥΑ 1299/2003 σε όλα τα επίπεδα της διοίκησης από τις υπόλοιπες δυνάμεις πολιτικής προστασίας που υποστηρίζουν τις δράσεις του Τομέα Υγείας.
Για τον λόγο αυτό στο παρόν τμήμα απαιτείται το Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης να αναφέρει τις δράσεις που αν και αποτελούν κύρια αρμοδιότητα του απαιτούν για την υλοποίηση τους την συνεργασία των υπηρεσιών υγείας με τις υπόλοιπες δυνάμεις πολιτικής προστασίας. Είναι μάλιστα απαραίτητη η σαφής και η, κατά το δυνατόν, διεξοδικότερη αναφορά των υποστηρικτικών δράσεων που εκτιμάται ότι θα απαιτηθούν σε κάθε στάδιο επιχειρήσεων και των σχετικών απαιτήσεων για την υλοποίηση τους π. χ. ενδεδειγμένα μέτρα ασφάλειας προσωπικού που υλοποιεί τις υποστηρικτικές δράσεις, μέτρα για την ασφαλή μεταφορά υγειονομικού υλικού, εξασφάλιση χώρων για την υλοποίηση υγειονομικών δράσεων και σχετικές προδιαγραφές, κλπ. Ιδιαίτερη έμφαση πρέπει να δίνεται στην εκτίμηση των πόρων και του απαιτούμενου χρόνου για την υλοποίηση των παραπάνω δράσεων αλλά και στις απαραίτητες προπαρασκευαστικές ενέργειες και στους περιορισμούς που τίθενται για την υλοποίηση δράσεων που σχετίζονται με άλλες λειτουργίες όπως π.χ. την ψυχοκοινωνική υποστήριξη των οικογενειών των θυμάτων (βλ. τμήμα ΙΙΙ.4.8), την προστασία και την ενημέρωση του κοινού (βλ. τμήμα ΙΙΙ.4.3), κλπ.
Επίσης λόγω του μεγάλου αριθμού Υπηρεσιών που υλοποιούν δράσεις στο χώρο της υγείας στις Κ. Ο. πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη σημασία στα θέματα της διαχείρισης της πληροφορίας και του εσωτερικού συντονισμού ώστε να διασφαλιστεί η ροή πληροφορίας και η συνεργασία με τα οριζόμενα επίπεδα διοίκησης, ελέγχου και συντονισμού του παρόντος σχεδίου (τμήμα ΙΙΙ.2).
4.7 Ιατροδικαστική Υποστήριξη
Η Ιατροδικαστική Υποστήριξη αναφέρεται στα όργανα, τα συστήματα και τις διαδικασίες για την υλοποίηση δράσεων για την εξέταση της αιτίας και του είδους του θανάτου, τον καθορισμό της ταυτότητας και την απόδοση και ταφή των σωρών ατόμων που απεβίωσαν σαν αποτέλεσμα του καταστροφικού φαινομένου.
Η λειτουργία της Ιατροδικαστικής Υποστήριξης περιλαμβάνει τουλάχιστον τις ακόλουθες δράσεις
         αναζήτηση, καταγραφή, περισυλλογή και μεταφορά των ευρημάτων (σωροί, ανθρώπινα υπολείμματα, προσωπικά αντικείμενα) από τον τόπο της καταστροφής
         προστασία του χώρου της καταστροφής
         επιλογή χώρου προσωρινού νεκροτομείου
         οργάνωση και λειτουργία προσωρινών ή μη νεκροτομείων
         αποθήκευση (προσωρινή και μη) των ευρημάτων
         ιατροδικαστική εξέταση ευρημάτων (νεκροψία, νεκροτομή, εργαστηριακή ιατροδικαστική)
         ταρίχευση-ευπρεπισμός
         απόδοση σωρών στους οικείους
         μεταφορά σωρών
         ενταφιασμός
Τα παραπάνω αντιμετωπίζονται στο Ειδικό Σχέδιο Διαχείρισης Ανθρωπίνων Απωλειών ΥΑ 3384/2006 [ΦΕΚ 776, τ. Β', 28 Ιουνίου 2006] το οποίο αποτελεί συμπλήρωμα της ΥΑ 1299/2003. Οι Ομάδες Αναγνώρισης Θυμάτων Καταστροφών έχουν κεντρικό ρόλο στην παρούσα λειτουργία με βάση την αποστολή τους όπως ορίζεται στο Ν.3448/2006 αρθ. 23 [ΦΕΚ 57, τ. Α', 15 Μαρτίου 2006] και θα εξειδικευτεί στις σχετικές Υπουργικές Αποφάσεις.
Τονίζεται επίσης ότι ιδιαίτερη μνεία πρέπει να γίνεται στο εν λόγω σχέδιο:
          στις διαφοροποιήσεις που επιβάλουν στις ακολουθούμενες διαδικασίες τα διαφορετικά είδη καταστροφών [καταστροφή «κλειστού» τύπου (ύπαρξη καταλόγου επιβατών και πληρώματος στην περίπτωση πτώσης αεροσκάφους σε μη κατοικήσιμη περιοχή) ή «ανοιχτού» τύπου (άλλα μεταφορικά ατυχήματα χωρίς κατάλογο επιβατών, καταρρεύσεις κτιρίων, κλπ)].
          στις διαφοροποιήσεις που επιβάλει στις διαδικασίες η υπόνοια εγκληματικής ενέργειας.
          στην διατήρηση της «ισορροπίας» μεταξύ των ενίοτε αντικρουόμενων αναγκών α) της διερεύνησης της εγκληματικής πράξης (ή του ατυχήματος) και β) της αναγνώρισης/ταυτοποίησης των θυμάτων.
          στην θέσπιση κριτηρίων για την λήψη της απόφασης για πραγματοποίηση των παραπάνω δύο κατηγοριών δράσεων: α) σε υφιστάμενες ή σε προσωρινές εγκαταστάσεις και β) σε ενιαίο ή ξεχωριστούς χώρους.
Στο παρόν τμήμα αναφέρονται τα απαραίτητα για την διασφάλιση της διαλειτουργικότητας (π.χ. ροή πληροφορίας, σύστημα διοίκησης ελέγχου και συντονισμού, κλπ) του ανωτέρω σχεδίου με το παρόν σχέδιο καθώς και όλα όσα αφορούν στην συνεργασία για την υλοποίηση των δράσεων που σχετίζονται με άλλες λειτουργίες όπως π. χ. την ψυχοκοινωνική υποστήριξη των οικογενειών των θυμάτων (βλ. τμήμα III.4.8), την ενημέρωση του κοινού (βλ. τμήμα III.4.3), κλπ.
4.8 Ψυχοκοινωνική υποστήριξη (ΒΑΣ 10, ΒΑΣ 15, ΒΑΣ 25)
Η λειτουργία της Ψυχοκοινωνικής υποστήριξης περιλαμβάνει τα όργανα, τα συστήματα και τις διαδικασίες για την υλοποίηση δράσεων για την αναγνώριση και την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της καταστροφής στην ψυχική υγεία των πρωτευόντων θυμάτων (άτομα που βίωσαν την καταστροφή), των δευτερευόντων θυμάτων (συγγενείς και φίλοι των πρωτευόντων θυμάτων) καθώς και του προσωπικού των εμπλεκόμενων υπηρεσιών. Πέραν των δράσεων για την αναγνώριση και αντιμετώπιση του ατομικού τραυματισμού στην λειτουργία της ψυχοκοινωνικής υποστήριξης περιλαμβάνονται και οι δράσεις για την αναγνώριση και αντιμετώπιση του συλλογικού τραυματισμού που δύναται να εμφανιστεί σε ιδιαίτερα μεγάλες καταστροφές.
Ο σχεδιασμός της ψυχοκοινωνικής υποστήριξης στηρίζεται σε ειδικότερη νομοθεσία [ΠΔ 22/2006 «Οργανισμός του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικής Αλληλεγγύης (Ε.Κ.Κ.Α.)» [ΦΕΚ 18, τ. Α', 07.02.2007], Ν. 3329/2005 «Εθνικό Σύστημα Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης» [ΦΕΚ 81, τ. Α', 4 Απριλίου 2005], Ν.3106/2003 «Αναδιοργάνωση του Εθνικού Συστήματος Κοινωνικής Φροντίδας και άλλες διατάξεις» [ΦΕΚ 30, τ. Α', 10/02/2003], κλπ], στην οποία ορίζονται οι αρμοδιότητες και ο συντονιστικός ρόλος του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικής Αλληλεγγύης (Ε.Κ.Κ.Α.) καθώς και οι άλλες υπηρεσίες που έχουν δυνατότητες και εμπλέκονται στην παροχή κοινωνικής φροντίδας. Στο παρόν τμήμα
         αναφέρονται οι αρμόδιες Δ/νσεις για την έκδοση κατευθυντήριων οδηγιών για την υλοποίηση των απαραίτητων δράσεων για την αναγνώριση και την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της καταστροφής στην ψυχική υγεία του πληθυσμού
         αναφέρονται οι αρμόδιες υπηρεσίες για την υλοποίηση των παραπάνω δράσεων (δηλ. οι υπηρεσίες που θα αξιοποιήσουν τις Κ.Ο.)
         αναφέρονται οι Κ. Ο. (τα πλήρη κείμενα παρατίθενται σε παράρτημα).
Στις κατευθυντήριες οδηγίες ορίζονται οι αρμόδιοι (υπηρεσιακές μονάδες, υπηρεσιακά όργανα ή πολιτικοί προϊστάμενοι) στα διάφορα επίπεδα διοίκησης, ελέγχου και συντονισμού (τμήμα ΙΙΙ.2) για την:
         εκτίμηση/αξιολόγηση της κατάστασης και την εισήγηση για τα σχετικά μέτρα αντιμετώπισης
         λήψη απόφασης
         υλοποίηση των δράσεων για την εφαρμογή της απόφασης
Στις κατευθυντήριες οδηγίες πρέπει να πραγματεύονται θέματα όπως :
         Κατηγοριοποίηση των ατόμων που εκτιμάται ότι μπορεί να παρουσιάσουν επιπτώσεις στην ψυχική τους υγεία (π. χ. θύματα που επέζησαν σώα της καταστροφής, άτομα που υπέστησαν σοβαρές βλάβες στην υγεία τους, οικογένειες θυμάτων με ιδιαίτερη έμφαση στις οικογένειες αποθανόντων, ειδικές ομάδες πληθυσμού όπως παιδιά, ηλικιωμένοι, αλλοδαποί, κλπ.) κατά τις διάφορες φάσεις εξέλιξης της συγκεκριμένης καταστροφής
         Ιδιαίτερες απαιτήσεις που υπάρχουν στις διάφορες κατηγορίες θυμάτων ανάλογα με τα χαρακτηριστικά τους (π.χ. θρησκευόμενα άτομα πιθανώς προτιμούν η υποστήριξη να γίνει από ιερείς αντί από ψυχολόγους, αλλοδαποί θα χρειαστούν διερμηνείς ή/και άτομα της ίδιας εθνικότητας, κλπ)
         Κατηγοριοποίηση και περιγραφή των ειδών των ψυχοπαθολογικών εκδηλώσεων κατά τις διάφορες φάσεις εξέλιξης της συγκεκριμένης καταστροφής
         Κατηγοριοποίηση και περιγραφή των τεχνικών ψυχοκοινωνικής παρέμβασης [άμεσων και από απόσταση (π. χ. λειτουργία τηλεφωνικών γραμμών ψυχοκοινωνικής υποστήριξης, κλπ)]
         Τα είδη των ομάδων που παρέχουν υπηρεσίες ψυχοκοινωνικής υποστήριξης και οι απαιτήσεις για την οργάνωση και την λειτουργία τους.
         Σύσταση, οργάνωση και λειτουργία προσωρινών δομών για την υποστήριξη των οικογενειών των πληγέντων - Κέντρο Υποστήριξης των Οικογενειών των Πληγέντων, Κ.Υ.Ο.Π.
         Μεθοδολογία για την εκτίμηση των απαιτούμενων πόρων
Πρέπει επίσης να αντιμετωπίζουν το θέμα της συνεργασίας με τα Μ.Μ.Ε. για την υποστήριξη των δράσεων ψυχοκοινωνικής υποστήριξης σε συνδυασμό με τις δράσεις ενημέρωσης κοινού (τμήμα ΙΠ.4.3).
Τονίζεται ιδιαίτερα ότι πρέπει να επιδιώκεται κατά την σύνταξη των Κ. Ο. η αναγνώριση των σημείων που κατά την εφαρμογή των Κ. Ο. θα απαιτηθεί συνεργασία με άλλους Φορείς, όπως οι Φορείς που είναι υπεύθυνοι για την σύνταξη και εφαρμογή των Κ.Ο. για τις δράσεις της λειτουργίας Διοικητική Μέριμνα πληγέντων (τμήμα ΙΙΙ.4.4) π.χ. για την λειτουργία χώρων προσωρινής στέγασης πληγέντων.
4.9 Εκτίμηση και καταγραφή ζημιών (ΒΑΣ 9, ΒΑΣ 22, ΒΑΣ 25)
Η Εκτίμηση και καταγραφή ζημιών στα πλαίσια του ΓΣΠΠ αναφέρεται στις δράσεις που συνδέονται:
         με την προστασία της υγείας, της ζωής και της περιουσίας του πληθυσμού και
         με την άμεση αποκατάσταση της ομαλής λειτουργίας του χώρου και των υποδομών που είναι απολύτως αναγκαίες για την διαβίωση του πληθυσμού.
Στο παρόν τμήμα αναφέρονται οι αρμόδιες Δ/νσεις για:
         την έκδοση κατευθυντήριων οδηγιών ή εγκυκλίων για την εκτίμηση και καταγραφή ζημιών
         την σύσταση, συγκρότηση και ανάπτυξη των συνεργείων για την επί τόπου εκτίμηση και καταγραφή των ζημιών
         την εισήγηση και την υλοποίηση των κατάλληλων μέτρων για την προστασία της υγείας, της ζωής και της περιουσίας του πληθυσμού και την άμεση αποκατάσταση της ομαλής λειτουργίας του χώρου και των υποδομών που είναι απολύτως αναγκαίες για την διαβίωση του πληθυσμού
         την εισήγηση για την καταβολή αποζημιώσεων και
         την απόφαση για την καταβολή αποζημιώσεων
Οι συγκεκριμένες διαδικασίες που ακολουθούνται και πιθανά σχετικά εγχειρίδια απλώς αναφέρονται στο παρόν τμήμα και παρατίθενται σε ειδικό παράρτημα.
Σημειώνεται ότι για την υλοποίηση των δράσεων αυτής της λειτουργίας πρέπει να τηρούνται τα οριζόμενα στην λειτουργία ΙΙΙ.4.2 (Διαχείριση χώρου καταστροφής και ασφάλεια προσωπικού επέμβασης).
Πρέπει να καταβάλλεται ιδιαίτερη προσπάθεια ώστε οι αποφάσεις που λαμβάνονται σε αυτή την φάση να ευρίσκονται στην, κατά το δυνατόν, μεγαλύτερη δυνατή συμφωνία με την γενικότερη πολιτική για την μακρόχρονη αποκατάσταση.
4.10 Προστασία πολιτιστικής κληρονομιάς
Η λειτουργία της προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς περιλαμβάνει το σύνολο των οργάνων, των συστημάτων και των διαδικασιών που αποσκοπούν στην προστασία μνημείων ιδιαίτερης αρχαιολογικής, πολιτιστικής και ιστορικής αξίας (όπως ορίζονται σύμφωνα με το σχετικό θεσμικό πλαίσιο) καθώς και των χώρων που εκτίθενται και φυλάσσονται σχετικά ευρήματα, από τις επιπτώσεις του συγκεκριμένου καταστροφικού φαινομένου.
Η λειτουργία περιλαμβάνει δράσεις όπως φύλαξη χώρων, προστασία χώρων και αντικειμένων, καταγραφή και μεταφορά αντικειμένων, προσωρινή αποθήκευση και επιστροφή αντικειμένων, κλπ. Στο παρόν τμήμα
         αναφέρονται οι αρμόδιες Δ/νσεις για την έκδοση κατευθυντήριων οδηγιών για την υλοποίηση των απαραίτητων δράσεων για την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς
         αναφέρονται οι αρμόδιες υπηρεσίες για την υλοποίηση των παραπάνω δράσεων (δηλ. οι υπηρεσίες που θα αξιοποιήσουν τις Κ.Ο.)
         αναφέρονται οι Κ. Ο. (τα πλήρη κείμενα παρατίθενται σε παράρτημα).
Ιδιαίτερη σημασία πρέπει να δίνεται από τις αρμόδιες υπηρεσίες στην αναγνώριση και στην, κατά το δυνατόν, διεξοδικότερη αναφορά των υποστηρικτικών δράσεων που εκτιμάται ότι θα απαιτηθούν σε κάθε στάδιο επιχειρήσεων και των σχετικών απαιτήσεων για την υλοποίηση τους π.χ. ενδεδειγμένα χαρακτηριστικά προσωπικού που υλοποιεί τις υποστηρικτικές δράσεις, μέτρα για την ασφαλή μεταφορά και αποθήκευση αντικειμένων, εξασφάλιση και προδιαγραφές χώρων για την προσωρινή αποθήκευση, κλπ. Ιδιαίτερη έμφαση πρέπει να δίνεται στην εκτίμηση των πόρων και του απαιτούμενου χρόνου για την υλοποίηση των παραπάνω δράσεων αλλά και στις απαραίτητες προπαρασκευαστικές ενέργειες και στους περιορισμούς που τίθενται για την υλοποίηση δράσεων.
5. Διεθνείς και Περιφερειακοί Οργανισμοί, Διμερείς συμφωνίες και νομοθεσία της Ε.Ε. (ΒΑΣ 25)
Από την κοινοτική νομοθεσία καθώς και από συμφωνίες στα πλαίσια Διεθνών και Περιφερειακών Οργανισμών και άλλων διακρατικών σχέσεων προκύπτουν
         υποχρεώσεις της χώρας μας να ενημερώνει (προ, κατά ή μετά από μία καταστροφή) την Ε.Ε., Διεθνείς ή και Περιφερειακούς Οργανισμούς και όμορα κράτη
         δυνατότητες για την υποβολή αιτήματος για διεθνή συνδρομή για την αντιμετώπιση των συνεπειών από καταστροφικά φαινόμενα
         δυνατότητες για προσφορά σχετικής βοήθειας στο εξωτερικό.
Στα ακόλουθα τμήματα ο Φορέας Σχεδίασης αναφέρεται στις συγκεκριμένες ρυθμίσεις για τα παραπάνω.
5.1 Ενημέρωση των αρμοδίων οργάνων της Ε.Ε. και άλλων Διεθνών ή Περιφερειακών Οργανισμών
Στο παρόν τμήμα αναφέρονται:
         η κοινοτική νομοθεσία (ή η συμφωνία) από την οποία προκύπτει η υποχρέωση του Φορέα Σχεδίασης για την ενημέρωση της Ε. Ε. (ή του Διεθνούς ή Περιφερειακού Οργανισμού)
         η εξουσιοδοτημένη μονάδα (Δ/νση, Κέντρο Επιχειρήσεων, κλπ) του Φορέα Σχεδίασης για την ενημέρωση των αρμοδίων Υπηρεσιών της Ε. Ε. (ή άλλων Διεθνών ή Περιφερειακών Οργανισμών)
         οι αρμόδιες υπηρεσίες και τα αρμόδια όργανα της Ε. Ε. (ή άλλων Διεθνών ή Περιφερειακών Οργανισμών) στα οποία αποστέλλεται η ενημέρωση
         το είδος της πληροφορίας και το σχετικό πρωτόκολλο επικοινωνίας (έντυπα αναφορών, αριθμοί τηλεφώνων και τηλεομοιοτυπίας, διευθύνσεις ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, διαβαθμισμένη ή μη ιστοσελίδα, συχνότητα επικοινωνίας, κλπ).
Οι συμφωνίες και τα σχετικά έντυπα με τις οδηγίες συμπλήρωσης τους (εάν υπάρχουν ή απαιτούνται) παρατίθενται σε παράρτημα.
5.2 Ενημέρωση όμορων κρατών σε περίπτωση καταστροφής ή ατυχήματος με διασυνοριακές επιπτώσεις
Στο παρόν τμήμα αναφέρονται:
         η διμερής ή η διεθνής συμφωνία από την οποία προκύπτει η υποχρέωση του Φορέα Σχεδίασης για την ενημέρωση των όμορων κρατών
         η εξουσιοδοτημένη μονάδα (Δ/νση, Κέντρο Επιχειρήσεων, κλπ) του Φορέα Σχεδίασης για την ενημέρωση των αρμοδίων Υπηρεσιών των όμορων κρατών
         οι αρμόδιες υπηρεσίες των όμορων κρατών στις οποίες αποστέλλεται η ενημέρωση
         το είδος της πληροφορίας και το σχετικό πρωτόκολλο επικοινωνίας (έντυπα αναφορών, αριθμοί τηλεφώνων και τηλεομοιοτυπίας, διευθύνσεις ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, διαβαθμισμένη ή μη ιστοσελίδα, συχνότητα επικοινωνίας, κλπ).
Οι συμφωνίες και τα σχετικά έντυπα με τις οδηγίες συμπλήρωσης τους (εάν υπάρχουν ή απαιτούνται) παρατίθενται σε παράρτημα.
Σημειώνεται ότι στην περίπτωση καταστροφών με διασυνοριακές επιπτώσεις η ενημέρωση είναι δυνατόν, για λόγους άμεσης απόκρισης, να αποτελεί ευθύνη των πληττόμενων Περιφερειών βεβαίως μόνον κατόπιν σχετικής εξουσιοδότησης από τα αρμόδια Υπουργεία ή Κεντρικούς Φορείς.
5.3 Εκτίμηση αναγκών για την υποβολή αιτήματος για διεθνή συνδρομή ή δυνατοτήτων γιαπροσφορά βοήθειας στο εξωτερικό
Σε περιπτώσεις που η αντιμετώπιση των συνεπειών του καταστροφικού φαινομένου υπερβαίνει τους διαθέσιμους πόρους του Φορέα Σχεδίασης σε εθνικό επίπεδο ή απαιτεί εξειδικευμένους πόρους που δεν υφίστανται στην χώρα, τότε η χώρα είναι πιθανόν να καταφύγει στην διατύπωση αιτήματος για διεθνή συνδρομή. Επίσης είναι δυνατόν αίτημα για διεθνή συνδρομή να έχει υποβάλει άλλη χώρα του εξωτερικού που έχει πληγεί από καταστροφικό φαινόμενο και η χώρα μας να καλείται να εκτιμήσει εάν δύναται να προσφέρει βοήθεια.
Στο παρόν τμήμα αναφέρεται η μονάδα του Φορέα Σχεδίασης που είναι υπεύθυνη:
         για την συλλογή πληροφοριών από τις υφιστάμενες υπηρεσίες του Φορέα Σχεδίασης (ή και άλλων Φορέων που υποστηρίζουν τις δράσεις του) σχετικά με τις μη καλυπτόμενες ανάγκες για την αντιμετώπιση των συνεπειών της καταστροφής
         την αξιολόγηση, την αναλυτική περιγραφή και την τελική εκτίμηση των παραπάνω αναγκών (αρμοδιότητας του Φορέα Σχεδίασης ή και άλλων Φορέων που υποστηρίζουν τις δράσεις του) για την υποβολή αιτήματος για διεθνή συνδρομή
         την αξιολόγηση και την τελική εκτίμηση των δυνατοτήτων (αρμοδιότητας του Φορέα Σχεδίασης ή και άλλων Φορέων που υποστηρίζουν τις δράσεις του) για την προσφορά βοήθειας στο εξωτερικό.
Η, κατά το δυνατόν, ταχεία και αξιόπιστη εκτίμηση για τις μη καλυπτόμενες ανάγκες στηρίζεται αφενός μεν στην καλή ανάλυση των αναγκών στην τρέχουσα κατάσταση και αφετέρου στην γνώση των υφιστάμενων δυνατοτήτων του Φορέα Σχεδίασης. Η τελευταία πρέπει να έχει γίνει κατά την φάση του σχεδιασμού και να έχει καταγραφεί στις αντίστοιχες λειτουργίες της Διαχείρισης Πόρων (τμήμα ΙΙΙ.3), Ασφάλειας Προσωπικού Επέμβασης και Μέσων (τμήμα ΙΠ.4.2), Διοικητικής Μέριμνας (τμήμα III.4.4), κλπ.
Ο Φορέας Σχεδίασης είναι υπεύθυνος για την ρύθμιση όλων των θεμάτων που αφορούν στην ενσωμάτωση και αξιοποίηση της διεθνούς συνδρομής. Η αναλυτική περιγραφή των αιτούμενων πόρων (τύπος, αριθμός, κλπ) καθώς και ο εκτιμούμενος χώρος ανάπτυξης τους είναι απαραίτητα στοιχεία που πρέπει να αναφέρονται σε κάθε αίτημα για διεθνή συνδρομή. Επίσης, ιδιαίτερη σημασία έχει το θέμα της συμβατότητας των αιτούμενων πόρων με τους εγχώριους διαθέσιμους (π.χ. θέματα τεχνικής υποστήριξης μέσων, προδιαγραφών καυσίμων, κλπ).
Οι διαδικασίες και τα απαραίτητα έντυπα για τα παραπάνω παρατίθενται σε παράρτημα.
5.4 Αίτημα για διεθνή συνδρομή ή για προσφορά βοήθειας στο εξωτερικό
Η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας είναι ο μόνος αρμόδιος Φορέας [Ν. 3536/2007, αρθ.
27, παρ. 2 (ΦΕΚ 42, τ. Α', 23.02.2007)] για
•        την υποβολή αιτήματος διεθνούς συνδρομής προς την Ε.Ε., άλλους Διεθνείς ή Περιφερειακούς Οργανισμούς ή κράτη για την αντιμετώπιση των συνεπειών από κάθε μορφής καταστροφή καθώς και
•   την προσφορά σχετικής βοήθειας στο εξωτερικό. Στο παρόν τμήμα αναφέρεται:
         η αρμόδια μονάδα (κατά κανόνα Κέντρο Επιχειρήσεων) του Φορέα Σχεδίασης για την διαβίβαση, στην Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας, της τελικής εκτίμησης των αναγκών (αρμοδιότητας του Φορέα Σχεδίασης ή και άλλων Φορέων που υποστηρίζουν τις δράσεις του) για την υποβολή του αιτήματος για διεθνή συνδρομή
         η αρμόδια μονάδα (κατά κανόνα Κέντρο Επιχειρήσεων) του Φορέα Σχεδίασης για την διαβίβαση, στην Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας, της τελικής εκτίμησης των δυνατοτήτων (αρμοδιότητας του Φορέα Σχεδίασης ή και άλλων Φορέων που υποστηρίζουν τις δράσεις του) για την προσφορά βοήθειας στο εξωτερικό
         η αρμόδια μονάδα της Ε.Ε., άλλων Διεθνών ή Περιφερειακών Οργανισμών ή κρατών στην οποία αποστέλλεται το αίτημα για διεθνή συνδρομή ή η προσφορά βοήθειας στο εξωτερικό
         το είδος της πληροφορίας και το σχετικό πρωτόκολλο επικοινωνίας (έντυπα, αριθμοί τηλεφώνων και τηλεομοιοτυπίας, διευθύνσεις ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, διαβαθμισμένη ή μη ιστοσελίδα, συχνότητα επικοινωνίας, κλπ).
Τα σχετικά έντυπα με τις οδηγίες συμπλήρωσης τους (εάν υπάρχουν ή απαιτούνται) παρατίθενται σε παράρτημα.
Είναι προτιμητέο, για λόγους εύρυθμης λειτουργίας, αρμόδια για τα τμήματα 5.1, 5.2, 5.3 και 5.4 να ορίζεται η ίδια μονάδα του Φορέα Σχεδίασης